نيست و اگر غايت خاصى تعيين شود، از بقيّه كفايت مى‌كند. همچنين در اجتماع چند سبب براى غسل واجب، يك غسل به نيّت همه آنها يا به نيّت غسل جنابت در صورتى كه يكى از اسباب باشد و نيز به قول مشهور به نيّت رفع حدث، از همه اسباب كفايت مى‌كند. در كفايت نيّت يك غسل غير از جنابت، مانند حيض يا مسّ ميّت از ساير غسلها اختلاف است. قول به كفايت، به مشهور نسبت داده شده است(3)(--> تداخل).

2. اجتماع افراد:اگر امر به معروف و نهى از منكر بر اجتماع جمعى از مكلّفان متوقّف باشد، اجتماع آنان واجب است.(4)اگر كسى دو يا چند نفر را در امرى وكيل و اجتماع آنان را در وكالت شرط كند، وكيلان به تنهايى حق تصرف در مورد وكالت ندارند و با مرگ يكى، وكالت ديگرى نيز باطل مى‌شود.(5)

مستحب است مؤمنان براى دعا با هم اجتماع كنند.(6)نيز مستحب است كسانى كه روز عرفه(--> روز عرفه)در عرفات(--> عرفات)حضور ندارند، در شهرهاى خود براى دعا اجتماع كنند.(7)

اگر اولياى دم چند نفر باشند، در اينكه جواز استيفاى قصاص(--> قصاص)منوط به اجتماع آنان است؛ بدين معنا كه همگى به فردى از غير خودشان وكالت يا به يكى از خودشان اذن دهند كه حكم قصاص را اجرا كند، يا هر يك مى‌تواند بدون اذن ديگرى آن را اجرا نمايد، اختلاف است.(8)

3. اجتماع حدود:در اجتماع چند حد(--> حدود)، حدّى كه اجراى آن موجب فوت حدّ ديگر نمى‌شود، مقدّم مى‌گردد. بنابراين، در اجتماع تازيانه(--> تازيانه)و رجم(--> رجم)، تازيانه مقدّم مى‌شود.(9)

4. اجتماع نماز عيد و جمعه:در صورت اجتماع نماز عيد(--> نماز عيد)و نماز جمعه(--> نماز جمعه)در يك روز ـ در فرض وجوب آن دو ـ به قول مشهور، كسانى كه در نماز عيد شركت كرده‌اند نسبت به حضور در نماز جمعه مخيّرند. برخى اين حكم را مخصوص كسانى دانسته‌اند كه راهشان به محل برگزارى نماز جمعه دور است. برخى‌ديگر

• (3)جواهر الكلام 2/ 114 ؛ مستمسك العروة 3/ 137 ـ 143
• (4)توضيح المسائل مراجع 2/ 756 م 2787
• (5)جواهر الكلام 27/ 406
• (6)وسائل الشيعة 7/103
• (7)جواهرالكلام 19/60
• (8)42/289
• (9)41/ 345