آيه وجوب وفا

آيه وجوب وفا:آيه نخست سوره مائده.

به آيه{يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ...}در ابواب معاملات بر اصل صحّت(--> قاعده صحّت)و نيز اصل لزوم در عقود(-->قاعده لزوم)استدلال شده است.

در معناى آيه دو قول است:

1.عمل به مقتضاى عقد، واجب است، يعنى اگر عقد، لازم است، وفا به لزوم آن و اگر جايز است، وفا به جواز آن واجب است.(1)

2.عمل به مقتضاى عقد براى هميشه واجب است و فسخ آن جايز نيست. استفاده اصالة اللزوم از آيه ياد شده، بر اساس اين قول است.(2)

برخى قائلان قول دوم، معتقدند عقود جايز به نحو تخصيص(--> تخصيص)از شمول آيه خارج‌اند، يعنى وفا به تمام عقود ـ چه ملك‌آور باشد و چه نباشد ـ واجب است، جز عقودى كه بر عدم لزوم و جواز فسخ آنها دليل وجود دارد.(3)برخى نيز معتقدند عقود جايز به نحو تخصّص(--> تخصّص)از شمول آيه خارج‌اند؛ زيرا مراد از عقود در آيه، عقود عهديّه (تعهّدآور) است، نه عقود جايز كه عقود اِذْنيّه ناميده مى‌شوند(4)(--> عقد).

عموم آيه، قراردادهاى ميان مسلمانان و كافران را نيز در صورت مطابقت با شرع شامل مى‌شود.(5)

آيه وصيّت

آيه وصيّت:آيه 180 سوره بقره.

آيه{ كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْراً الْوَصِيَّةُ لِلْوَ لِدَيْنِ وَ الأَقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقّاً عَلَى المُتَّقِينَ}به وصيّت بخشى از مال براى پدر، مادر و بستگان، هنگام آشكار شدن نشانه‌هاى مرگ، دستور مى‌دهد.

به دليل روايات، مراد از«كُتِبَ»، استحباب وصيّت، و مراد از« خَيْراً»، مال و مراد از«مَعْرُوف»، اجحاف و ستم

• (1)العناوين 2/ 10
• (2)الروضة البهية 4/ 423 ـ 424 ؛ العناوين 1/ 385 و 2/ 40 ؛ كنز العرفان 2/ 71
• (3)الروضة البهية 4/ 424 ؛ مسالك الافهام (كاظمى) 3/ 87
• (4)القواعد الفقيهة (بجنوردى) 5/ 211
• (5)230 .