آثار اسلامي مکّه و مدينه - جعفريان، رسول

نام کتاب : آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول جلد : 1 صفحه : 309

مسجد ثَنيَّة الوداع ثنيّة الوداع به مدخل و تنگه ورودي شهر گفته مي شود; جايي که مسافران بدرقه و استقبال مي شوند. مدينه داراي دو ثنيّه يا تنگه ورودي به شهر بوده است: يکي به سمت مکّه و ديگري به سوي شام. آنچه اکنون باقي مانده و جاي آن مشخص است، مدخل شام است که در ميان جاده احد و طريق ابوبکر قرار دارد. در اين مسير، در قسمت غرب آن، کوه هاي سَلْع و ذُباب و در سمت راست آن مسجد ثنية الوداع قرار دارد. بنا به نوشته برخي از مورّخان، جوانان شهر در مراسم استقبال از سپاه اسلام در بازگشت از تبوک اين شعر را مي خواندند: طَلَعَ الْبَدْرُ عَلَيْنا *** مِنْ ثَنِيّاتِ الْوِداع وَجَبَ الشُّکْرُ عَلَينا *** ما دَعي للهِِ داع أَيُّهَا الْمَبْعُوثُ فِينا *** جِئْتَ بِالاَْمْرِ اْلمُطاع جِئْتَ شَرَّفْتَ الْمَدِينَة *** مَرْحَباً يا خَيْرَ داع ماهِ تمام، از سر کوهک ثنية الوداع بر ما طلوع کرد. تا آنگاه که دعوتگري به خدا مي خواند، شکر بر ما واجب شده است. اي کسي که در ميان ما برانگيخته شدي، با فرمان مطاع آمده اي. آمدي و مدينه را قرين شرف نمودي، خوش آمدي، اي بهترين دعوت کننده. در روايتي ديگر آمده است که اين شعر در ابتداي ورود رسول خدا(صلي الله عليه وآله) به محله بني النجّار، در آغاز هجرت، سروده شد. از آن جا که ثنيّة الوداع محل استقبال و بدرقه بوده، اخبار چندي از آن در منابع تاريخي مانده است; از جمله آن که رسول خدا(صلي الله عليه وآله) در کنار همين کوه، سپاه خود را براي حرکت به سوي تبوک تجهيز کرد. يکي از يادگارهاي نزديک آن، مقبره نفس زکيه محمدبن عبدالله است که در سال 145 در مدينه بر ضدّ عباسيان قيام کرد و کشته شد. در حال حاضر، آثار قبر وي از ميان رفته است. محل ثنيّة الوداع را ميان کوه ذباب و مدفن

نام کتاب : آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول جلد : 1 صفحه : 309

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست