محمد على الحزين:

(1103-1180) الزاهدى ابن ابى طالب بن عبد اللّه بن على بن عطاء اللّه الگيلانى الاصفهانى. من أحفاد ابراهيم العارف الشهير بالزاهد الگيلانى دفين لاهيجان و مرشد صفى الدين اسحاق جدّ السلاطين الصفوية. ترجمه الكشميرى فى «نجوم السماء» مفصلا. ولد باصفهان يوم الاثنين 27 ع 1-1103، عالم جامع لفنون عصره يظهر ذلك من عناوين مؤلّفاته الكثيرة و اشتغل على والده و الخليل الطالقانى (م حدود 1120) و محمد صادق الأردستانى (م 1134) و الآقا هادى بن صالح و الميرزا كمالاصهر المجلسى الأوّل و الحاج محمد طاهر الاصفهانى و عناية الجيلانى و المير سيد حسين الطالقانى و ميرزا طاهر القائنى بن الميرزا ابى الحسن و شاه محمد الشيرازى و الآخوند مسيحا الفسائى و لطف اللّه الشيرازى، و حصلت له ملاقات جمع آخر من العلماء الاعلام، فادرك فى صغره العلامة المجلسى (1037-1110) ثم كثيرا من معاصريه و تلاميذه مثل آقا جمال (م 1121) و آقا رضى ابنا المحقق الخوانسارى (1016-1098) و صهره و تلميذه الآخوند مسيحا الكاشانى و المير علاء الدين محمد گلستانه (م 1110) و جعفر القاضى (م 1115) و الميرزا حسن اللاهيجى بن عبد الرزاق، و محمد السراب (1040-1124) و الفاضل الهندى (1062 -1137) و السيد هاشم الهمدانى و السيد صدر القمى و ابو الحسن الفتونى (1070-1138) و يونس النجفى و احمد الجزائرى و مفيد الشيرازى و المولى محمد الفراهى و السيد هاشم النجفى و محمد على السكاكى و عليخان الدشتكى-ص 521 و عبد الكريم الاردكانى و المير عبد الغنى الاصفهانى و سلام اللّه الشولستانى و رفيع الگيلانى بخراسان و نور الدين الجزائرى (م 1158) و المير على و المير حسين ابنا المير عزيز اللّه نزيل خرم‌آباد و عند محاصرة اصفهان فى 1134 هرب منها مختفيا و سافر الى بلاد فى فارس و العراق و الخراسان و فى سنة 1145 خرج من بندر عباس على البحر الى سورت و منها سافر بحرا الى جدّة و بعد الحج رجع بحرا الى بحرين و منها الى بندر عباس فوصله كتاب الشاه طهماسب الثانى (1135-1144) يطلب منه العود الى بلده فابى خوفا من نادر شاه و فى 1146 سافر منها بحرا الى «تته» ثم ملتان.

و فى 1153 عند هجوم نادر شاه على دهلى اختفى منه لسؤ رأيه به سابقا و فى 1154 كتب‌