حیوانات چون این حال معاینه و این ظلم و تعدّی بنی آدم مشاهده کردند، هر مرغی که زیرکتر از ابنای جنس خود بود قصه:

مصرع:

(اذا ضاقت بکم الارض فسیحوا)[1]

روی به طرفی نهاد و هر جانوری که حمیّت[2] و غیرت از قوم خود بیش داشت، بر وفق اشارت «الفرار مما لایطاق من سنن المرسلین» عزم رحیل کردند.

بعضی از نهیب و شکوه، وطن در کوه گرفتند و طایفه‌ای را سکونت بیشه، در اندیشه قرار گرفت. گروهی را در بیابان، عمر به پایان آمد و جماعتی دیگر با گروه جبریّن، در خوف و رجا و تحت امر و نهی بنی‌آدمی می‌بودند و جور و جفای هر یک را طوعاً و کرهاً[3] تحمل می‌کردند و از هیچ کس در هیچ مکان امکان استعانت و مجال استغاثت نبود. در هر دورکه به سر همی شد و در هر قرنی که می‌گذشت، استیلای[4] بنی‌آدم و عجز و حیرت ایشان زیادت می‌شد و قتل و صید و رکوب همه حیوانات در جمیع مذاهب و ملل زیاده جایز می‌داشتند. حاصل الامر، به هیچ نوع زحمت و محنت ایشان به آخر نمی‌رسید؛ بلکه هر روز غلبه مردم بیش می‌بود و بر تعذیب و عقوبت حیوانات می‌افزودند.

مظلومی چند یکدیگر را به صبر و تحمل ارشاد می‌کردند و بر امید «اللیل جبلی»[5] روزگار به سر می بردند تا نوبت ملک و نبوّت به سلیمان بن داود(علیهما السلام)

[1] . بلاد الله واسعة الفضاء ... ورزق الله في الدنيا فسيح

فقل للقاعدين على هوان ... إذا ضاقت بكم أرض فسيحوا

ترجمه : سرزمین خدا وسیع و گسترده است و روزی دنیا نیز هم.

پس به آنان که سستی ورزیده اند و نشسته اند بگو، اگر زمین بر شما تنگ آمد، سفر کنید

روض الاخيار المنتخب من ربيع الابرار نویسنده : الأَماسي جلد : 1 صفحه : 401

[2] . تعصب

[3] . از روی میل و اجبار.یا خواه و ناخواه.

[4] . چیره شدن.

[5] . شب به سر شدنی است. یا (ببینی تا چه زاید شب آبستن است)