مى نامد و اين هر دو را به شيعه نسبت مى دهد. ولى روايات فصل گذشته نشان مى دهد كه عقيده اهل سنّت نيز در واقع چنين است و گر نه براى آنهمه احاديثى كه تصريح به نامهاى امامان دوازده گانه مى كند و يا حديث «اوَّلُهُمْ عَلِى وَ آخِرُهُمْ الْمَهْدِى» و امثال آنها چه محملى مى توان پيدا كرد؟

2- عمادالدين ابوالفداء اسماعيل بن نورالدين شافعى (متوفاى 732) مى گويد: على هادى (امام دهم (ع)) در سال 254 هجرى در سامرّا وفات يافت، او پدر حسن عسكرى است و حسن عسكرى، يازدهمين امام از ائمه دوازده گانه است و او حسن فرزند على زكى، فرزند محمد جواد، فرزند على الرضا، فرزند موسى الكاظم، فرزند جعفر الصادق، فرزند محمد الباقر، فرزند على زين العابدين، فرزند حسين، فرزند على بن ابى طالب است كه ذكرش گذشت- رضى اللّه عنهم اجمعين- ولادت حسن عسكرى در سال 230 بود و در ربيع الاوّل سال 260 ... در «سرّ من راى» از دنيا رفت و در كنار قبر پدرش على زكى به خاك سپرده شد. بعد اضافه مى كند:

«وَالْحَسَنُ الْعَسْكَرى الْمَذْكُورُ هُوَ والِدُ مُحَمَّدٍ الْمُنْتَظَرِ صاحِبِ السِّرْدابِ وَمُحَمَّد الْمُنْتَظَرُ الْمَذْكُورُ هُوَ ثانِى عَشَرَ الائِمَّهِ اْلِاثْنَى عَشَرَ عَلَى رأَى الامامِيهِ وَيقالُ لَهُ الْقائِمُ وَالْمُنْتَظَرُ وَالْمَهْدِى وَالْحُجَّهُ، وَوُلِدَ الْمُنْتَظَرُ الْمَذْكُورُ فِى سَنَهِ خَمْسٍ وَ خَمْسِينَ وَ مأَتينِ ...».[1]

«حسن عسكرى نامبرده پدر محمَّد منتظر صاحب سرداب است و به عقيده اماميه او امام دوازدهم مى باشد او را «قائم»، «مهدى» و «حجّت» نامند و در سال 255 هجرى متولد شده است».

اين مورخ مشهور نيز ولادت امام زمان (ع) را محقق دانسته و او را دوازدهمين امام به عقيده شيعه گفته است ولى دلايل گذشته اثبات كرد كه به عقيده اهل سنّت نيز چنين است. منتها دوران تاريك بنى اميه و بنى عبّاس و قبل از آن نگذاشته است آنچه در كتابها نوشته شده بر زبانها و آشكارا جارى شود تا آنكه ذكر مهدى (ع) به نسيان كشيده نشود.

اما جريان «صاحب السرداب» كه در بيان هر دو مورخ فوق گذشت و در كلمات ديگران نيز خواهد آمد، لازم است در اين رابطه توضيحى بدهيم:

در خانه حضرت امام على النقى (ع) سردابى بود كه آن حضرت و امام حسن عسكرى عليهماالسلام در آن عبادت مى كردند اكنون نيز آن سرداب در صحن عسكريين عليهماالسّلام باقى است و شيعيان به زيارت آن مى روند. آنجا فقط به علت معبد امامان بودن، مقدّس بود و مقدس است، شيعه عقيده ندارد كه امام زمان (ع) در آن غايب شده و از آنجا ظهور خواهد كرد و اين به غلط مشهور شده است؛ چنانكه بزرگان شيعه بر اين مطلب تصريح كرده اند. اگر منظور صاحب كتابها از «صاحب السرداب» اين سخن باشد قطعاً نادرست است.

باز همين مورخ در ص 49، ج 2 تاريخ خود ضمن بيان حالات معتمد عبّاسى و حوادث سال 260 هجرى در بيان رحلت امام عسكرى (ع) به ولادت مهدى موعود (ع) تصريح كرده، چنين مى گويد:

«وَفِيها تُوُفِّى الْحَسَنُ بْنُ عَلِى بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِى بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِى بْنِ الْحُسَينِ بْنِ عَلِى بْنِ أَبِى طالِبٍ رَضِى اللّهُ عَنْهُ وَهُوَ الْمَعْرُوفُ بِالْعَسْكَرى وَهُوَ احَدُ أَئِمَّهِ اْلِاثْنَى عَشَرَ عَلَى مَذْهَبِ اْلِامامِيهِ وَهُوَ والِدُ مُحَمَّدٍ الْمُنْتَظَرِ مِنْ سِرْدابِ سُرَّ مَنْ رأَى عَلَى زَعْمِهِمْ وَكانَ مَوْلِدُهُ سَنَهَ اثْنَتَينِ وَثَلاثِينَ وَمأَتَينِ حَسْبَما تَقَدَّمَ ذِكْرُهُ فِى سَنَهِ ارْبَعٍ وَ خَمْسِينَ وَ مأَتَينِ»:

«همان سال حسن بن على بن محمد بن على بن موسى بن جعفر بن محمدبن على بن حسين بن على بن ابى طالب- رضى اللّه عنهم- معروف به عسكرى وفات يافت، و او يكى از ائمّه اثناعشر- بنا بر مذهب اماميه- مى باشد و به اعتقاد آنها پدر محمد كه انتظار ظهور او را از سرداب سامرّا دارند مى باشد و ولادت او بنا بر آنچه در سال 254 ذكرش گذشت، سال 232 بوده است».

باز در اينجا مى بينيم كه دوازده امام را نام مى برد و پس از نقل رحلت حضرت عسكرى (ع) مى گويد: او والد محمَّد منتظر است و اينكه مى گويد: «على مذهب الاماميه» در پاسخ گفتيم كه در مذهب اهل سنّت نيز چنين است.

3. مسعودى، ابى الحسن على بن الحسين (متوفاى 346) رحلت حضرت عسكرى (ع) را از حوادث سال 260 هجرى گفته و به ولادت امام زمان (ع) تصريح كرده و عين كلمات وى چنين است:

«وَ فِى سَنَهِ سِتِّينَ وَ مأَتَينِ قُبِضَ ابُو مُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ عَلِى بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِى بْنِ مُوسى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِى بْنِ الْحُسَينِ بْنِ عَلِى بْنِ ابِى طالِبٍ عليهم السّلام فِى خِلافَهِ الْمُعْتَمَدِ وَهُوَ ابْنُ تِسْعٍ وَ عِشْرِين سَنَهً وَهُوَ ابُو الْمَهْدِى الْمُنْتَظَرِ وَاْلِامامِ الْثّانِى عَشَرَ عِنْدَ الْقَطْعِيهِ مِنْ الامامِيهِ وَهُمْ جُمْهُورُ الْشِيعَهِ».[2]

«در سال 260 هجرى ابو محمَّد حسن عسكرى ... از دنيا رفت و او 29 سال داشت و او پدر مهدى منتظر و امام دوازدهم نزد شيعه اماميه است».

نا گفته نماند كه شيعه، مسعودى را شيعه مى داند و اهل سنّت در عقيده اهل سنّت. حاج خليفه در كشف الظنون راجع به كتاب او سخن گفته است. به هر حال، سخن او در نظر شيعه و اهل سنّت هر دو