بحث ما درباره‌ی نماز جمعه بود. روایات ناب و عالی خیلی خوب را برای بیننده‌ها و شنونده‌ها‌ی عزیز یادداشت كرده‌ام تا وقتی به نماز جمعه می‌رویم با عشق بیش‌تری برویم. قدرش را بدانیم. چند مسئله درباره‌ی نماز جمعه در درس قبل گفتیم.
امام باقر(ع) فرمود: «مَنْ تَرَكَهَا مُتَعَمِّداً فَلَا صَلَاةَ لَهُ»(كافى، ج‏3، ص‏425) هركس بدون عذر و بدون دلیل نماز جمعه را رها كند، نمازی كه می‌خواند خیلی ارزش ندارد. امام صادق(ع) و پیامبر(ص) در دو حدیث فرمودند: هركس برای سبك كردن نماز جمعه، در نماز شركت نكند خدا مهر بر قلبش می‌زند. مهر بر قلب می‌خورد یعنی چه؟ یعنی انسان دیگر واقعیات را نمی‌فهمد. الآن بنی صدر مهر به دلش خورده است. مثلاً نمی‌تواند بفهمد ایشان كه می‌گوید: «مجلس خبرگان تحریم است و رأی ندهید» احدی در مملكت به حرفش گوش نمی‌دهد. مهر به قلبش خورده است یعنی قلب او مثل جایی شده كه درش بسته شده است. مثل توپی كه پر از باد است و اگر در دریا بیفتد آب درونش نمی‌رود. افرادی كه مهر به قلبشان خورده است مثل توپی هستند كه دیگر آب داخلش نمی‌رود. در یك كشور چهل میلیونی، یك نفر نبود كه بگوید من به خاطر اعلامیه‌ی بنی صدر به مجلس خبرگان رأی نمی‌دهم. وقتی كسی حتی یك نفر طرفدار نداشته باشد كه گوش به حرفش بدهد و او هم فكر می‌كند كه همه ایران به اعلامیه‌ی ایشان گوش می‌كنند، این را مهر می‌گویند كه انسان واقعیات و معجزات حق را نمی‌بیند.
پیامبر(ص) می‌فرمایند: «مَنْ أَتَى الْجُمُعَةَ إِیمَاناً وَ احْتِسَاباً اسْتَأْنَفَ الْعَمَلَ»(من‏لایحضره‏الفقیه، ج‏1، ص‏427) كسی كه برای رضای خدا و برای اجر و قرب به نماز جمعه بیاید، خدا گناهانش را می‌بخشد و از نو برای او حساب باز می‌كند. اگر كسی نماز جمعه را سبك بشمارد و شركت نكند، نماز و زكات و حج و روزه و همه كارهای خیری كه انجام می‌دهد ارزش چندانی نخواهد داشت. هركس زودتر به نمازجمعه برود، زودتر به بهشت وارد می‌شود. اگر مردم بدانند كه نماز جمعه چقدر خوب است به قدری هجوم می‌آورند كه شاید مجبور باشیم قرعه كشی كنیم. یعنی دست و پا می‌شكنند. این اهمیت نماز جمعه است كه مقداری در این باره گفته بودم.
آبات و روایاتی راجع به نماز جمعه هست كه برایتان می‌گویم.
آثار نماز جمعه: 1- یكی از اهداف حكومت حق اقامه نماز است كه از جمله نماز جمعه نیز هست. قرآن می‌فرماید: «الَّذینَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاة»(حج/41) اگر به مردان حق مكنت یعنی امكانات دادیم «إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ» مؤمنین كسانی هستند كه اگر زور و قدرت پیدا كردند «أَقامُوا الصَّلاة» وسط خیابان و چهارراه‌ها هم نماز به پا می‌كنند. مرد خدا كسی است كه هر جا زور و قدرت پیدا كند همان جا نماز به پا می‌كند. ورزش كاران ما عزیز و نور چشم ما هستند. آن‌ها هم در میدان مسابقه و به هر كجا كه می‌روند نماز به پا می‌كنند، چون خدا را می‌بینند. كسی كه خدا را دید و خدا نزد او بزرگ شد، چیزهای دیگر نزد او كوچك است.
2- نماز ریشه‌ی فساد را می‌سوزاند. قرآن می‌فرماید: «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ»(عنكبوت/45) به درستی كه نماز انسان را از فحشا و منكر باز می‌دارد. از این آیه معلوم می‌شود كه چرا ایرانیان، نمازشان ارزش دارد؟ چون نماز ایران و نماز جمعه‌های ایران است كه جلو فساد و فحشاء را می‌گیرد. نماز جمعه‌ای كه كنارش آب جو فروشی باشد، اثر ندارد. چون آیه‌ی قرآن است. سنی و شیعه هم قرآن را قبول داریم. به درستی كه نماز فرد و جامعه را از فحشاء و منكر باز می‌دارد. چه فحشایی بالاتر از تار و مار كردن مسلمانان فلسطین است؟ نماز جمعه‌ی سعودی و نماز جمعه‌ی مسجد الحرام كه نتواند جلوی حمله‌ی اسرائیل را بگیرد، این نماز جمعه ارزش ندارد. قرآن می‌گوید: نماز باید جلوی فحشاء و منكر را بگیرد. اگر در كنار مسجد نشر كتاب‌های ماركسیسم بود، اگر در كنار حسینیه و مسجد آب جوفروشی بود، اگر در كنار مسجد كاباره و قمارخانه بود، اگر در كنار نماز جمعه فساد بود، این نماز جمعه ارزش ندارد. نماز جمعه باید جلوی فحشا و منكر را بگیرد. نماز جمعه‌ی تهران وقتی ارزش دارد كه نماز جمعه جلوی منكر را در دانشگاه بگیرد و اگر نماز جمعه نبود، هنوز اتاق‌های دانشگاه كانال تداركاتی برای دمكرات و كردستان بود. نماز جمعه بود كه هرچه تبلیغات در یك هفته در مورد بنی صدر انجام شد را نابود كرد. نماز جمعه كه می‌آمد مثل سیل تمام چوب سیگارها را جارو می‌كرد. این خاصیت نماز جمعه است.
3- نماز جمعه عامل خودسازی است. چگونه؟ امام رضا(ع) فرمود: «لِأَنَّ الْجُمُعَةَ مَشْهَدٌ عَامٌّ فَأَرَادَ أَنْ یَكُونَ الْإِمَامُ سَبَباً لِمَوْعِظَتِهِمْ وَ تَرْغِیبِهِمْ فِی الطَّاعَةِ وَ تَرْهِیبِهِمْ مِنَ الْمَعْصِیَة»(علل‏الشرائع، ج‏1، ص‏264) خداوند خواسته است كه مردم در روز جمعه، نمازجمعه بخوانند. «أَنْ یَكُونَ الْإِمَامُ» باید امام جمعه این چنین باشد. امام جمعه «سَبَباً لِمَوْعِظَتِهِمْ» سبب موعظه باشد «وَ تَرْغِیبِهِمْ فِی الطَّاعَةِ» مردم را حركت بدهد، در این كه بندگی خدا را بكند «وَ تَرْهِیبِهِمْ مِنَ الْمَعْصِیَة» و مردم را از معصیت باز دارد.
خودسازی چیست؟ خودسازی این است كه انسان سعی كند خودش را بنده و مطیع خدا كند و از معصیت خدا بپرهیزد. خودسازی به معنی تقوی است. خودسازی یعنی آن چه را كه خدا گفته است انجام دهد و آن چه را نهی كرده است، انجام ندهد. امام جمعه باید محبوبیت داشته باشد. اگر فرد امام جمعه را دوست نداشته باشد، قهراً گوش به حرف او نمی‌دهد. اگر خواست موعظه او در دل مردم اثر بگذارد، باید امام جمعه خودش نیز عامل باشد. چون اگرخدای ناكرده امام جمعه خودش به حرف خویش عمل نكند، دیگر این موعظه‌ها فایده‌ای ندارد. داریم اگر حرف از دل برخواست، بر دل می‌نشیند. اما اگر حرف از دل برنخواست بر دل هم نمی‌نشیند. امام رضا(ع) می‌فرماید: باید امام محبوبیت داشته باشد تا حرفش سبب موعظه‌اش باشد. یعنی حرف هایش بتواند موعظه باشد، عملش مردم را به عبادت دعوت كند و از معصیت خدا باز دارد.
4- نماز جمعه در مسائل سیاسی هشدار دهنده است. امام رضا(ع) فرمود: «یُخْبِرُهُمْ بِمَا وَرَدَ عَلَیْهِمْ مِنَ الْآفَاتِ وَ مِنَ الْأَهْوَالِ الَّتِی لَهُمْ فِیهَا الْمَضَرَّةُ وَ الْمَنْفَعَة»(علل‏الشرائع، ج‏1، ص‏264) امام جمعه باید توطئه‌هایی كه در پیش است و خطرهایی كه درپیش است و كارهایی كه ضد مسلمان‌ها انجام می‌دهند، زودتر از همه آگاه شود و زودتر از همه مردم را در جریان بگذارد.
5- نماز جمعه امداد به جبهه هاست. چند هزار لیتر خون از نماز جمعه جمع شده است؟ چند صد كامیون از نماز جمعه برای جبهه فرستاده شده است؟ امام باقر(ع) فرمود: «إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَتَصَدَّقَ بِشَیْ‏ءٍ قَبْلَ الْجُمُعَةِ فَأَخِّرْهُ إِلَى یَوْمِ الْجُمُعَةِ»(عدةالداعی، ص‏102) هر زمان می‌خواهی چیزی در راه خدا خرج كنی، تا روز جمعه صبر كن و در روز جمعه خرج كن. یعنی پول خرج كردن در روز جمعه ثوابش بیش‌تر است و سفارش كرده‌اند كه روز جمعه بدهید. نماز جمعه امداد به جبهه‌ها است.
امام باقر(ع) می‌فرماید: «وَ اللَّهِ لَقَدْ بَلَغَنِی أَنَّ أَصْحَابَ النَّبِیِّ ص كَانُوا یَتَجَهَّزُونَ لِلْجُمُعَةِ یَوْمَ الْخَمِیسِ لِأَنَّهُ یَوْمٌ مُضَیَّقٌ عَلَى الْمُسْلِمِینَ»(كافى، ج‏3، ص‏415) به خدا قسم به من خبر دادند كه اصحاب پیامبر از پنج شنبه خودشان را برای روز جمعه و نماز جمعه آماده می‌كردند. این قدر نماز جمعه مهم است كه یاران پیامبر از شب جمعه خود را آماده نماز جمعه می‌كردند. اگرماشین فرد پنچر است، شب جمعه آن را پنچرگیری كند. اگر دوچرخه‌اش باد ندارد، اگر ماشینش بنزین ندارد، اگر لباس هایش تمیز نیست، بالاخره خودشان را از پنج شنبه آماده كنند كه در نماز جمعه شركت كنند. یاران پیامبر اینچنین بودند. «كَانَ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ(ع) یَتَهَیَّأُ یَوْمَ الْخَمِیسِ لِلْجُمُعَةِ»(من‏لایحضره‏الفقیه، ج‏1، ص‏416) امام كاظم(ع) این گونه بود. از شب جمعه خود را برای نماز جمعه آماده می‌كرد.
«نهی علی(ع) ان یشتبت دواء یوم الخمیس و خافت ان یضعف یوم الجمعه» امیرالمؤمنین فرمود: غذاها و دواهایی كه ضعف می‌آورد، شب جمعه نخورید، برای این كه ممكن است فردا حال نماز جمعه رفتن را نداشته باشید. اگر فردی مریض است و دوایی و غذایی می‌خورد كه اگر آن را بخورد امكان دارد فردا او را ضعف بگیرد، آن دوا و غذا را نخورد. غذایی كه ضعف می‌آورد با این كه مایع جان باشد را نخورید، برای این كه به نماز جمعه برسید. پس شما قرار نگذار و بگو: فردا چون نماز جمعه است، باید بروم. همه‌ی قرارها ممنوع است. روز جمعه قرار ملاقات نگذارید. نگوییم: چون قرار داشتیم به نماز جمعه نرفتیم. بگو: چون نماز جمعه هست، قرار با كسی نمی‌گذارم.
شخصی به فردی گفت: انگشترت را به من بده، گفت: انگشترم را برای چه می‌خواهی؟ گفت: می‌خواهم دست كنم و هروقت نگاهش كردم یاد تو بیفتم و یادگاری باشد. گفت: به تو نمی‌دهم تا هر وقت كه دیدی نیست یاد من بیفتی. اگر بناست انگشتر را ببینی و یاد من بیفتی، نمی‌دهم. هرگاه دیدی نیست به یاد من بیفت. شما می‌گویی چون قرار داشتیم به نماز جمعه نرسیدیم. امیرالمؤمین فرمود: چون نماز جمعه است با كسی قرار نگذار. این حدیث‌هایی كه نقل می‌كنم اكثراً از جلد 89 بحارالانوار است. منتهی یك سری احادیث فقهی دارد كه مربوط به فقها است و من روایات غیر فقهی را نقل می‌كنم. خدا مرحوم مجلسی را رحمت كند. حدیث دیگر از امیرالمومنین علی(ع) است كه ایشان فرمود: «لَا تُسَافِرْ فِی یَوْمِ جُمُعَةٍ حَتَّى تَشْهَدَ الصَّلَاةَ إِلَّا فَاصِلًا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَوْ فِی أَمْرٍ تُعْذَرُ بِهِ”(نهج‏البلاغه، نامه 69) روزجمعه مسافرت نكن تا این كه در نماز جمعه شركت كنی و خطبه‌ها را بشنوی و بعد می‌توانی مسافرت كنی مگر این كه واقعاً سفر، سفر خدایی است و یا این سفر، سفر لازمی است. گاهی سفر لازم است و نمی‌توانی نروی، اما اگر واجب نیست و خیلی خدایی نیست، صبر كن و نماز جمعه را گوش بده و بعد برو. درجای دیگر می‌فرمایند: «یخرج اهل السّجون» زندانی‌ها را خارج كنید «لاستماع الخطبببه» زندانی‌ها را به نماز جمعه بیاورید تاخطبه‌ها را گوش بدهند «بضمانة اولیائهم» اولیا و پدر فرد بیاید و ضمانت بدهد. ضمانت از ولی زندانی بگیر و زندانی برود و خطبه‌ها را گوش بدهد و به زندان برگردد. در روایت دیگر می‌گوید: لازم نیست ضمانت بگیرید. داریم كه «یرسل معهم» یعنی با آن‌ها پاسبان بفرست. با مأمور بیایند و خطبه‌ها را گوش بدهند. علی‌ای حال زندانی‌ها هم باید خطبه‌ها را گوش كنند. آن حدیثی كه می‌گوید: زندانی‌ها با مأمور بیایند و بازگردند در وسائل الشیعه جلد پنجم است اما حدیث مربوط به ضمانت اولیا در مستدرك است.
روز جمعه عطر بزنید، لباس تمیز بپوشید. «خُذُوا زینَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ»(اعراف/31) قرآن می‌گوید: «خُذُوا» یعنی همه زینت هایتان را وقتی به مسجد می‌روید بگیرید. بعضی‌ها این گونه معنا كرده‌اند «خُذُوا زینَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ» یعنی وقتی به مسجد می‌روید، زینت هایتان را زمین بگذارید. «خُذُوا» به معنی بگیر و بگذار كنار و برو نیست. «خُذُوا» یعنی بگیر و بردار و برو. این معنای «خذوا» است. یعنی وقتی به مسجد می‌روید، لباس تمیز بپوشید. مثل شیخ شعبانی نروید. امام زین العابدین داشت با لباسی به مسجد می‌رفت، فردی رسید و خواست متلكی بگوید. گفت: آقا به خانه‌ی عروس می‌روید؟ گفت: بله! به خانه‌ی عروس می‌روم. می‌روم تا با خدا ملاقات كنم. می‌روم ملاقات خدایی كه یكی از آثارش این است كه حورالعینی به ما می‌دهد كه به مراتب از این عروس‌ها بهتر هستند. تمیز شركت كنید. البته «خُذُوا زینَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ» معنی دیگر نیز شده است. داریم كه زینت خود را ببرید یعنی با قلب پاك بروید. چون قرآن درباره‌ی ایمان و تقوا می‌گوید: «زَیَّنَهُ فی‏ قُلُوبِكُمْ»(حجرات/7) تقوا زینت دل است. «خُذُوا زینَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ» یعنی وقتی به مسجد می‌روی با لباس تمیز برو و ضمناً دلت نیز پاك باشد. یكی از زینت‌های مسجد این است كه مسجد پیش نماز خوبی داشته باشد. اگر مسجد كاهگلی باشد ولی پیش نمازش خوب باشد، این مسجد زینت دارد. اما اگر مسجد سنگ مرمر باشد، كاشی كاری درجه یك شده باشد اما پیش نمازش متوسط باشد آن مسجد زینت ندارد.
زینت سه تفسیر شده است: 1- وقتی به مسجد می‌روید زینت‌های خود را ببرید. یعنی با پیش نماز خوب بروید. 2- وقتی به مسجد می‌روید با دل پاك بروید. 3- وقتی به مسجد می‌روید با لباس تمیز بروید. رهبر خوب، قلب پاك، لباس تمیز سه چیز مهم است. می‌دانید كلمه‌ی محراب یعنی چه؟ پارسال به مناسبت بهمن به آفریقا رفته بودیم. در یك جلسه همه‌ی امام جماعت‌ها بودند. گفتم: اسم اینجا چیست؟ گفتند: اینجا محراب است. گفتم: محراب به معنی محل حرب است. آیا پیش نمازهای شما اهل جنگ و زندان و تبعید و درگیری با طاغوت نیز هستند؟ گفتند: نه! گفتم: كسی كه در محراب می‌رود باید جنگجو باشد نه جنگ طلب. یعنی باید اهل جنگ باشد. جنگ با شیطان، جنگ با وسوسه‌ها و. . . محراب را در كتاب لسان العرب معنا كرده‌اند. لسان العرب كتاب لغت است. محراب به معنی بیشه‌ی شیر است. یعنی كسی كه در محراب می‌رود باید شیر باشد. بزغاله در بیشه‌ی شیر نمی‌رود. در بیشه‌ی شیر، شیر می‌رود. راجع به محراب این را به امام جمعه‌های آفریقا گفتم. محراب محل جنگ است و گفتم كسی كه به آن جا می‌رود نباید ترسو باشد.
محراب محل حرب با كیست؟ جنگ با توطئه‌ها، با ابرقدرت‌ها، با وسوسه‌ها، جنگ با شیطان‌های بزرگ، جنگ با جهل، چون جهل نیز دشمن ماست. من مكرر این مطلب و حدیث را گفته‌ام كه پیامبر فرمودند: دشمن شما جهلتان است. محراب به معنی محل جنگ با جهل و با وسوسه‌ی شیطان است.
نماز جمعه حج فقرا است. زوارهای امام رضا(ع) و مداحان و شعرا می‌گویند كه زیارت امام رضا(ع) حج فقرا است. «اغنیا مكه روند و فقرا سوی تو آیند *** جان به قربان تو گردد كه تو حج فقرایی» یعنی هركس پول دارد به مكه برود و هركس پول ندارد به زیارت امام رضا(ع) برود. حدیث می‌فرماید: نماز جمعه حج فقراست. پیامبر اسلام(ص) فرموده‌اند: «عَلَیْكَ بِالْجُمُعَةِ فَإِنَّهَا حَجُّ الْمَسَاكِینِ»(تهذیب‏الأحكام، ج‏3، ص‏236) حتماً در نماز جمعه شركت كن. نماز جمعه حج مساكین است. مسكین به معنی فقیران است. نماز جمعه حج فقرا است. نماز جمعه یك میتینگی است كه اجباری نیست. این كه می‌گویم خدا بر دل‌ها مهر می‌زند، همین است كه فراری‌های پاریس می‌گویند: مردم را به اجبار در نماز جمعه می‌برند. گفته‌اند: هركس نماز جمعه نیاید به او كوپن بنزین نمی‌دهیم. به دلشان مهرخورده است. در دریا هم كه هست در آب فرو نمی‌رود. درها به رویش بسته شده است. نماز جمعه نه اجباری و نه دعوتی است. هر هفته و هر ماه و هر سال بی خرج و ساده برگزار می‌شود. میتینگی بی خرج و ساده، عمومی و همیشگی است. بی دعوت و اجبار و خجالت و بی رودربایستی برگزار می‌شود. در نماز جمعه حقیقت یك رنگی هست. در نماز جمعه و جماعت‌ها تا همه «الله اكبر» را گفتند، همه به صف می‌ایستند. صف بندی و نظم و. . . این‌ها همه درس‌های نماز جمعه است. «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم» همه ساكت هستند. یعنی‌ای مردم تا امام حرف می‌زند شما حرف نزنید. «لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ»(اخلاص/4-3) باقی حق ندارند خم شوند. اول آقا خم می‌شود و بعد بقیه خم می‌شوند. یعنی‌ای مردم قبل از حركت امام، حركت نكنید. «سُبْحَانَ رَبِّیَ الْعَظِیمِ وَ بِحَمْدِهِ»تا امام بلند نشده است، بقیه بلند نشوید. یعنی تند رو نباشید. «وَ كانَ أَمْرُهُ فُرُطاً»(كهف/28) امام هم در اعلامیه خود بر مسئله جوان‌های تندرو و مردم تندرو بسیار تأكید داشتند، چون در قرآن نیز یك عده تندرو هستند. «وَكانَ أَمْرُهُ فُرُطاً» یعنی افراطی هستند. «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تُقَدِّمُوا»(حجرات/1) از پیامبر جلو نیفتید. بعضی‌ها از خود امام هم در انقلابی بودن جلو می‌افتند. در نماز جمعه و جماعت چه كسی جلو برود؟ با سوادترین، با تقواترین، فهمیده ترین، بقیه چه كنند؟ سكوت كنند. هرگز تا زمانی كه امام جمعه حركت نكرده است، حركت نكنند. كجا بایستیم؟ در صف بایستید. چه موقع در صف بایستیم؟ زمانی كه «قَدْ قَامَتِ الصَّلَاةُ» را گفتند. وقت شناسی، صف بندی، حضور در صحنه، سكوت در مقابل كلام رهبر و امام، جلو نیفتادن، عقب نیفتادن، هماهنگ بودن، رعایت همه‌ی اینها مهم است. وقتی به نماز جمعه می‌روید غسل كنید. امام صادق(ع) فرمودند: «لِیَتَزَیَّنْ أَحَدُكُمْ یَوْمَ الْجُمُعَةِ یَغْتَسِلُ وَ یَتَطَیَّبُ وَ یُسَرِّحُ لِحْیَتَهُ وَ یَلْبَسُ أَنْظَفَ ثِیَابِهِ وَ لْیَتَهَیَّأْ لِلْجُمُعَة»(كافى، ج‏3، ص‏417) حتما كسانی كه در روز جمعه به نماز جمعه می‌روند، اگر می‌توانند غسل جمعه بكنند و عطر بزنند، ریش خویش را شانه كنند و به نماز جمعه بروند و نظیف ترین لباس خود را بپوشند و برای نماز جمعه مهیا شوند. امام جمعه باید ایستاده سخنرانی كند. چرا؟ خطبه‌ها را باید ایستاده بخواند. ایستادگی یعنی چه؟ ایستاده یعنی اینكه بیدار باشد. چون آدم خواب نمی‌تواند بایستد. ایستادگی یعنی این كه امام جمعه هم باید بیدار باشد و هم باید آماده باشد و هم باید سوز داشته باشد. چون آدمی كه سوز دارد سر پا می‌ایستد، آدم بی سوز حركت ندارد. ایستاده نشان دهنده‌ی بیداری و سوز امام جمعه است. تكیه بر اسلحه و لب بر حدیث و قرآن دارد. اسلحه را به كار نمی‌برد ولی لب را به كار می‌برد. اسلحه را در دست دارد. هم بیان دارد و هم اسلحه دارد اما از اسلحه استفاده نمی‌كند. این‌ها همه درس است. یعنی ما باید مسلح باشیم ولی سعی كنیم جز در موارد ضروری از آن استفاده نكنیم. امام جمعه بایستد، یعنی آماده و بیدار و آگاه و دارای سوز باشد. تكیه بر اسلحه كند.
«مَا رَأَیْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص خَطَبَ إِلَّا وَ هُوَ قَائِمٌ»(عوالی‏اللآلی، ج‏2، ص‏58) جابر می‌گوید: من ندیدم پیامبر، هیچ گاه خطبه بخواند، مگر اینكه ایستاده باشد. یعنی پیامبر همه خطبه هایش را ایستاده می‌خواند. چرا دو خطبه دارد؟ یك خطبه می‌خواند و می‌نشیند و خطبه‌ی بعدی را بعد از بلند شدن می‌خواند. می‌فرماید: چون نمازظهر چهار ركعت است ولی نماز جمعه دو ركعت است در عوض دو ركعت خطبه و هر دو خطبه نیز نباید یك جور باشد. خطبه‌ها باید فرق بكند.
امام رضا(ع) فرمود: «إِنَّمَا جُعِلَتْ خُطْبَتَیْنِ لِیَكُونَ وَاحِدَةٌ لِلثَّنَاءِ عَلَى اللَّهِ وَ التَّمْجِیدِ وَ التَّقْدِیسِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْأُخْرَى لِلْحَوَائِجِ وَ الْإِعْذَارِ وَ الْإِنْذَارِ وَ الدُّعَاءِ وَ لِمَا یُرِیدُ أَنْ یُعَلِّمَهُمْ مِنْ أَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ مَا فِیهِ الصَّلَاحُ وَ الْفَسَادُ»(بحارالأنوار، ج‏6، ص‏73) دو خطبه قرار داد. یك خطبه برای كارهای خدایی، مسائل توحید، تقوا، آن چه بین انسان و خدا باعث رابطه است. خطبه‌ی اول مسائلی كه در رابطه باخدا است. خطبه‌ی دوم مسائلی است كه در مورد رابطه انسان با انسان است. «وَ الْأُخْرَى لِلْحَوَائِجِ» حاجت مسلمانها چیست؟ جبهه، پول، وام، ارتش، جهاد، سپاه، سوادآموزی، حركت، تشویق و تقلید است. یك خطبه رابطه بین خلق و خالق است و یك خطبه رابطه‌ی بین خلق و خلق است. «إِنَّمَا جُعِلَتْ خُطْبَتَیْنِ لِیَكُونَ وَاحِدَةٌ لِلثَّنَاءِ عَلَى اللَّهِ وَ التَّمْجِیدِ وَ التَّقْدِیسِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْأُخْرَى لِلْحَوَائِجِ وَ الْإِعْذَارِ» آقا وضعیت مملكت ما این است. مشكلات و عذرهایی دارد. علت این كه این كار انجام نشده است، این است و از این قبیل موارد. «وَ الْإِنْذَارِ وَ الدُّعَاءِ وَ لِمَا یُرِیدُ أَنْ یُعَلِّمَهُمْ» ترساندن و اینكه توطئه‌ای در كار است. یك خطبه برای دعا و تعلیم و هشدار و توجه و مشكلات و بیان دردها و دواها است. یك خطبه در مورد مسائل روز است و یك خطبه برای ارتباط باخالق است.
قرآن می‌گوید: «فَاسْعَوْا إِلى‏ ذِكْرِ اللَّه»(جمعه/9) در مورد یاد خدا چند دقیقه‌ای صحبت كنم. شما برادرها جانباز انقلاب هستید. اثر یاد خدا چیست؟ «أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»(رعد/28) الا: یعنی آگاه باشید. فقط به یاد خدا دل آرام می‌گیرد. از نظر ادبیات اگر «بذكرالله» جایش در جمله مهم است. وقتی عقب است معنایش فرق می‌كند. اگر عقب بود معنایش این است(و بدانید فقط به یاد خدا دل‌ها آرام می‌گیرد).
این خانه‌ای كه شما الآن در آن هستید، خانه‌ی مصادره‌ای و طاغوتی است كه اكنون جانبازان در آن استراحت می‌كنند. شاید 50 یا 60 میلیون خرج این خانه شده است. چقدر خرج این زیر زمین با آب جو خوری شده است؟ استخرآب گرم درست كرده است. چه لوسترهایی نصب كرده است. آیا واقعاً آن آقایی كه این را ساخت در آن آرام بود؟ خیر! به سنگ مرمر، به فرش ابریشمی، دل آرام نمی‌گیرد. انسان یك جوری است كه اگر كره‌ی زمین را بگیرد می‌خواهد ماه را نیز بگیرد. دل فقط با یاد خدا آرام می‌گیرد. انسان با علم نیز یادش آرام نمی‌گیرد. شما فكرمی كنید اگر مدرك لیسانستان را بگیرید، دلتان آرام می‌گیرد؟ پروفسور یا استاد دانشگاه و یا رئیس جمهور بشوید، دلتان آرام می‌گیرد. آدم به هیچ چیز دلش آرام نمی‌گیرد. فقط آن چیز كه دل را آرام می‌كند یاد خداست. خدا ما را اینگونه خلق كرده است كه فقط خودش ما را پر می‌كند. چیز دیگر ما را پر نمی‌كند. از امام صادق حدیث داریم كه فرمودند: «الْقَلْبُ حَرَمُ اللَّهِ فَلَا تُسْكِنْ حَرَمَ اللَّهِ غَیْرَ اللَّهِ»(جامع‏الأخبار، ص‏185) دل و قلب، حرم خداست. حرم خدا را با غیر خدا پر نكنید. ما اینگونه آفریده شده‌ایم كه دنیا ما را پر نمی‌كند. هر نوع ماشین سوار شوی، باز هم در خیابان می‌بینی كه ماشین جلویی یك مدل از ماشین شما بالاتر است. می‌گویی: به! عجب ماشینی. دلت می‌رود. می‌بینی كه بوق آن بهترمی زند، می‌گویی: به! عجب بوقی دارد! می‌بینی لاستیكش مقداری پهن‌تر است. می‌گویی: به! عجب لاستیك‌های خوبی دارد. یعنی دل انسان با هیچ چیز مگر یاد خدا پر نمی‌شود. تنها چیزی كه دل آدم را آرام می‌كند، یاد خداست. چه چیز می‌تواند شما جانبازان عزیز را پر كند؟ در جبهه رفتید. پا از دست دادید. كمر از دست دادید. چه می‌تواند این را جبران كند؟ اگر بگویند: ماهی هزار تومان به شما می‌دهند، شما را پر نمی‌كند. هیچ چیز انسان را پر نمی‌كند، جز این كه انسان دلش را با یاد خدا پر كند. امیرالمؤمنین می‌فرماید: اگر می‌خواهی قانع باشی، همین كه داری تو را آرام می‌كند. اگر خواسته باشی قانع نشوی، هرچه به تو بدهند قانع نمی‌شوی. خدا شهید محراب آیت الله مدنی را رحمت كند. ایشان در زمان طاغوت در ممسنی بود و ما برای ملاقات ایشان به تبعیدگاهش رفتیم. گفتیم: حالتان چطور است؟ گفت: خوشم. گفتیم: در تبعیدگاه خوش هستی؟ گفت: هر شبی كه سرم را روی متكا می‌گذارم كه بخوابم، یك اجر به اجرهایم اضافه می‌شود و شاه هم یك قدم به جهنم نزدیك می‌شود. بنابراین روز به روز و ساعت به ساعت من به بهشت نزدیك‌تر می‌شوم و او به جهنم نزدیك می‌شود. این یك عبادت دائمی است. فقط به ذكرخدا زنده هستم. و لذا قرآن راجع به نماز جمعه می‌گوید: «فَاسْعَوْا إِلى‏ ذِكْرِ اللَّهِ»(جمعه/9) وقتی صدای نماز جمعه را شنیدید، به سوی یاد خدا بیایید. «أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْری»(طه/14) نماز بخوان برای یاد من.
نماز سه مرحله دارد. خدا به موسی می‌گوید: «أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْری» نماز را اقامه كن. نماز بخوان «لِذِكْری» تا یاد من در تو زنده شود. نماز بخوان تا خدا در تو زنده باشد. پله اول یاد خدا در تو زنده شد. حالا كه ذكر و یاد خدا در تو زنده شد، دل تو آرام می‌گیرد. «یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ»(فجر/27)‌ای كسی كه دلت آرام شد «ارجعی الی ربك» به سوی خدا پرواز كن. پس ببینید «أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْری»، «أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»(رعد/28) مثل این كه اول به دبستان می‌روی. بعد به دبیرستان می‌روی. بعد به دانشگاه می‌روی. دانشگاه كه رفتی، بعد متخصص می‌شوی. همینطور هم اول گفته است برای یاد خدا نماز بخوان. با یاد خدا دل مطمئن می‌شود. ‌ای دل مطمئن «ارْجِعی‏ إِلى‏ رَبِّكِ راضِیَةً مَرْضِیَّةً»(فجر/28) یعنی اگر خواستی پرواز كنی، دل آرام می‌خواهد. دل آرام با نماز پیدا می‌شود. چرا امام و رهبر انقلاب دلشان آرام است؟ به خاطر نماز است. تمام مشكلات به آدم هجوم می‌آورد ولی دل آرام است. امیرالمؤمنین هر وقت كار به ایشان فشار می‌آورد، نماز می‌خواند. «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»(بقره/153) »اسْتَعینُوا»: یعنی از نماز كمك بخواهید. یعنی اگر مشكلات به شما هجوم آورد و گیج شدید، آن طنابی كه شما را بیرون می‌كشد و شما را نجات می‌دهد نماز است. كسی كه نماز خوب و با توجه بخواند اعصابش خرد نمی‌شود، چون به خدا وصل شده است.
برای كسانی كه دیر تلویزیون را روشن كرده‌اند خلاصه‌ی مطالبی را كه امروز گفتیم، می‌گوییم. گفتیم كه امام باقر(ع) فرمودند: هركس بی دلیل به نماز جمعه نرود، نمازهای دیگر او ارزشی ندارد. امام صادق(ع) فرمودند: هركس سه هفته پشت سر هم نماز جمعه نرود، خدا به دل او مهر می‌زند. باز هم آن حضرت فرمودند: هركس زودتر به نماز جمعه برود، زودتر به بهشت می‌رود. پیامبر بزرگوار اسلام فرموده‌اند: هركس نماز جمعه برود، خدا گناهش را می‌بخشد و هركس نماز جمعه را رها كند، دیگر كارهای خیرش ارزشی ندارند. زیرا او نماز جمعه را تحقیر كرده و نماز و زكات و حج و كارهای خیرش دیگر ارزشی ندارد. پیامبر اسلام فرموده‌اند: اگر بدانید نماز جمعه چه ارزشی دارد، برای سبقت گرفتن در آن قرعه كشی می‌كنید. در هر حركتی چند عامل لازم است: 1- آگاهی 2- اتحاد 3- تقوا 4- ایمان 5-تشكل رهبری و در نماز جمعه همه این‌ها هست. ما در نماز جمعه چه یاد می‌گیریم؟ در نماز جمعه مردم در صحنه حاضر هستند. نماز جمعه تعدد را وحدت می‌كند. نماز جمعه تبلیغات سوء تمام بلندگوهای خارجی را با تحلیل امام جمعه خنثی می‌كند. نماز جمعه ترس و وسوسه را تبدیل به شهامت می‌كند. در مورد مسلمان‌ها، نماز جمعه دشمنان را به وحشت می‌اندازد. نماز جمعه رزمندگان را شاد می‌كند. در نماز جمعه دو خطبه هست. خطبه اول درباره‌ی مسائلی است كه رابطه‌ی بین خلق و خالق است. خطبه دوم درباره‌ی مسائلی است كه بین خلق با خلق است. امام جمعه باید ایستاده باشد. ایستادگی امام جمعه نشانه بیداری، آمادگی و سوز امام جمعه است. برای نماز جمعه غسل كنید، عطر بزنید، ریش خود را شانه كنید، بهترین لباس را بپوشید و با وقار بروید. «وَ ذَرُوا الْبَیْعَ»(جمعه/9) از وابستگی‌ها دل بكنید. از چیزهایی كه در آن‌ها سود و سرمایه است دل بكنید. امام جمعه باید در محراب باشد. محراب به معنی بیشه‌ی شیر است. یعنی امام جمعه باید شیر باشد. محراب به معنی محل حرب است. محراب به معنی حرب با جهل، با وسوسه، با توطئه و غفلت و حرب با ابرقدرت‌ها است. نماز جمعه میتینگ بی خرج است. روی برف یا حصیر، یاخاك برگزار می‌شود. در نماز جمعه، سفر را عقب بیندازید. صبح جمعه مسافرت نروید تاخطبه‌ها را گوش بدهید و بعد به مسافرت بروید. حدیث داریم كه زندانی‌ها را با مأمور به نماز جمعه بیاورید و بعد برگردانید. درحدیث دیگر داریم اولیائشان بیایند و ضمانت بدهند تا زندانی نیز بیاید و خطبه‌ها را گوش بدهد. «خُذُوا زینَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ»(اعراف/31) برای رفتن به نماز جمعه هم با یك لباس خوب بروید و هم با قلب مطمئن به نماز جعه بروید. «خُذُوا زینَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ» زینت معنا شده است. 1- لباس خوب 2- امام خوب 3- قلب پاك. كه اینها سه اصل مهم برای رفتن به نماز جمعه است.
امام باقر(ع) فرمود: اصحاب پیامبر از روز پنج شنبه برای نماز جمعه آماده می‌شوند. امیرالمؤمنین(ع) فرمود: دواها وغذاهایی كه ضعف می‌آورد و شما بر اثر آن فردا نمی‌توانید به مسجد بروید را در شب جمعه استفاده نكنید تا فردا حال نماز جمعه رفتن را داشته باشید. نماز جمعه به مؤمنین روحیه می‌دهد. حدیث داریم: «إِنَّ اللَّهَ أَكْرَمَ بِالْجُمُعَةِ الْمُؤْمِنِینَ فَسَنَّهَا رَسُولُ اللَّهِ ص بِشَارَةً لَهُمْ وَ الْمُنَافِقِینَ تَوْبِیخاً لِلْمُنَافِقِینَ وَ لَا یَنْبَغِی تَرْكُهَا فَمَنْ تَرَكَهَا مُتَعَمِّداً فَلَا صَلَاةَ لَهُ»(كافى، ج‏3، ص‏425) نماز جمعه برای مؤمنین بشارت است. نماز جمعه دشمن شكن است. نمازجمعه به مؤمنین بشارت و روحیه می‌دهد و دماغ منافقین را را روی خاك می‌مالد. امام جمعه باید «أَنْ یُعَلِّمَهُمْ مِنْ أَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ مَا فِیهِ الصَّلَاحُ وَ الْفَسَادُ»(علل‏الشرائع، ج‏1، ص‏264) مسائل اجتماعی را مطرح كند. «یُخْبِرُهُمْ بِمَا وَرَدَ عَلَیْهِمْ مِنَ الْآفَاتِ وَ مِنَ الْأَهْوَالِ الَّتِی لَهُمْ فِیهَا الْمَضَرَّةُ وَ الْمَنْفَعَة»(علل‏الشرائع، ج‏1، ص‏264) امام جمعه باید تمام خبرهای كشورها را مطرح كند. نماز جمعه امداد به جبهه و كمك به مردم است و امام باقر فرمود: هركس می‌خواهد وسط هفته كمك كند، صبر كند روز جمعه بدهد و این نماز جمعه‌ها چند كامیون و چند هزار لیتر خون به جبهه‌ها داد و اهداف مؤمنین این است. همین كه حكومت را به دست گرفتند، نماز را به پا می‌كنند و فایده‌ی نماز جمعه این است كه جلوی فحشا را بگیرد. چه فحشایی از حمله اسرائیل بدتر است؟ كشورهایی كه نماز جمعه می‌خوانند ولی جرأت نمی‌كنند كه اسرائیل را محكوم كنند، نماز جمعه آن‌ها ارزش ندارد. نماز جمعه نمازی است كه «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر»(عنكبوت/45) اگر ابرقدرت‌ها از نماز جمعه‌ی ما نترسیدند، معلوم می‌شود كه نماز جمعه ما نماز جمعه نیست. به امید روزی كه كنگره‌ی امام جمعه‌ها در ایران به همه‌ی امام جمعه‌ها خط بدهد و امام جمعه‌ها به همه‌ی پیش نمازها خط بدهند و پیش نمازها ابرقدرت‌ها را واژگون كنند.
«والسلام علیكم و رحمة الله و بركاته»