آن اذعان نکند، به تأویل آیات ‌پرداخته و وقوع معجزه را نمی‌پذیرد که در قسمت دوم این فصل موارد‌ی از آن موردبررسی قرارگرفته است. همچنین در تفسیر المنار بعضی آیات ناظر بر معجزه بر تمثیل حمل می‌گردد که در سومین قسمت از این فصل مطرح می‌گردد.

به نظر می‌رسد رویکرد ظاهرگرایانۀ عبده از یک‌سو و رویکرد تأویل‌گرایانۀ وی از سوی دیگر سبب تعارض دیدگاه وی شده است. چنین تعارضی به جهت پابندی به مبانی اشاعره و تأثیرپذیری از اندیشه‌های معتزله بوده است.

لازم به ذکر است که با توجه به تأثیر دیدگاه‌های عبده بر شاگردش و جهت تکمیل بحث تمام تفسیر المنار اعم از نظرات عبده و رشید رضا ذیل آیات ناظر بر معجزه مطرح‌شده است .

1- پذیرش معجزه با پایبندی به‌ظاهر آیات

مفسری که به تفسیر اجتهادی از قرآن روی می‌آورد، حجیت ظواهر قرآن را پذیرفته است. بدیهی است که طبق قاعده اصاله الظهور، اصل آن است که متکلم معنایی که لفظ در آن ظهور دارد را اراده نماید مگر آن‌که دلیل قطعی مانند حکم عقل یا آیات دیگر بر اراده معنای خلاف ظاهرش داشته باشیم.[1]

عبده معجزه را قبول کرده و ایمان به آن را واجب می‌داند و برای انبیا (ع) نقشی در وقوع معجزه قائل نیست. به باور او، اثبات معجزات الهی فقط با قرآن امکان‌پذیر است و با توجه به اعجاز قرآن باید آن را قبول کرد و به همه مطالبش ایمان آورد. از معجزات انبیا (ع) آنچه به‌وسیله دلیل قطعی ثابت شود، نادر است و نباید آن را تأویل کرد.[2]

[1] - ر. ک. جعفر سبحانی، ترجمه و توضیح الموجز فی اصول الفقه، مترجم: عباس زراعت، قم: حقوق اسلامی، ۱۳۷۹، ج ۲، الفصل الاول: حجیت ظواهر الکتاب .

[2] - محمد رشید رضا، المنار، ج ۱۱، ص ۲۴۲-۲۳۷.