(رمّ
المعاش): اصلاح كردن امر زندگى (شاخص): مسافرى كه از شهرى به شهرى مىرود.
[ترجمه]
«براى مؤمن
سه ساعت است ساعتى كه با پروردگارش راز و نياز مىكند، و ساعتى كه در آن به معاش
خود مىرسد، و ساعتى كه بين خود و لذت حلال و پسنديده خلوت مىكند و عاقل سزاوار
نيست كه جز براى سه منظور مسافرت كند:
اصلاح امور
زندگى، و يا قدمى در راه آخرت برداشتن، يا لذت در راه غير حرام».
[شرح]
(84802-
84780) امام (ع) اوقات مؤمن عاقل را به سه قسم تقسيم كرده است بر حسب آنچه كه به
اقتضاى حكمت عملى و نظر درست شايسته است: يك قسم آن كه به عبادت و مناجات پروردگار
خود بپردازد، و اين قسم در درجه اوّل اهميّت است. و قسمى كه براى خاطر قسم اوّل
معاش لازم را فراهم آورد، و قسمى را نيز بين خود و لذّتهاى جايزى كه شايسته و نيكو
است- نه آن كه حرام و زشت است- خلوت كند. و اين دو قسم به خاطر قسم اوّل لازم است
چون بدون اينها قسم اوّل ناممكن است.
(84822-
84803)
عبارت ليس
للعاقل ...
يعنى بر حسب
اقتضاى عقل عملى حق ندارد- جز در اين سه مورد- وقت خود را صرف كند.