(3346) 346- امام (ع) سه جمله فرموده است:

الْفِكْرُ مِرْآةٌ صَافِيَةٌ وَ الِاعْتِبَارُ مُنْذِرٌ نَاصِحٌ- وَ كَفَى أَدَباً لِنَفْسِكَ تَجَنُّبُكَ مَا كَرِهْتَهُ لِغَيْرِكَ (83653- 83639)

[ترجمه‌]

«انديشه، آيينه صاف است، و عبرت گرفتن، بيم دهنده پند آموز است، و در ادب و آراستگى تو همين بس كه از آنچه بر ديگرى نمى‌پسندى دورى كنى».

[شرح‌]

(83641- 83639) 1- انديشه آيينه صاف است، كلمه مرآة آيينه را براى فكر از آن رو استعاره آورده كه بدان وسيله معقولات ديده مى‌شود چنان كه در آيينه صورتها را مى‌بينند، و قبلا توضيح مطلب گذشت.

(83645- 83642) 2- عبرت آموزى، بيم دهنده پند آموز است. كلمه: منذر ناصح بيم دهنده پند آموز را براى عبرت گرفتن استعاره آورده است، توضيح آن كه عبرت گرفتن انسان را به ياد آخرت مى‌اندازد و باعث انزجار مى‌گردد، و همچون بيم دهنده پندآموزى باعث مى‌شود كه از كارهاى نهى شده و خلاف پند گيرد.

(83653- 83646) 3- در ادب و آراستگى تو همين بس كه از آنچه بر ديگرى نمى‌پسندى دورى كنى.

امام (ع) به اين مطلب اشاره فرموده است كه دورى كردن شخص از آنچه بر ديگران نمى‌پسندد از قبيل رذايل اخلاقى كه باعث هلاكت مى‌شود، در ادب او بس است. و به اين وسيله كه اين صفات در ديگران ناپسند است او را بر حذر داشته و به اين وسيله كه اين خود در ادب كردن نفس كافى است او را تشويق فرموده است.