خجالت سائل به خاطر سؤال و شرمى كه پيدا مى‌كند، بر چهره‌اش نقش مى‌بندد.

و هدف امام (ع) از اين سخن پرسش بجا از صاحبان مروّت و خانواده‌هاى اصيل است. بعضى وجهك ماء جامد روايت كرده‌اند در اين صورت استعاره براى آبرو به خاطر ريختنش خواهد بود كه گويا مانند آب جامد كم كم آب مى‌شود و مى‌چكد.

(3328) 328- امام (ع) فرمود:

الثَّنَاءُ بِأَكْثَرَ مِنَ الِاسْتِحْقَاقِ مَلَقٌ- وَ التَّقْصِيرُ عَنِ الِاسْتِحْقَاقِ عِيٌّ أَوْ حَسَدٌ (83166- 83155)

[لغت‌]

(الملق): چرب زبانى و زياده روى در ستايش.

[ترجمه‌]

«ستايش بيش از اندازه چاپلوسى، و كمتر از حدّ شايستگى حسد است».

[شرح‌]

(83166- 83155) امام (ع) از دو طرف افراط و تفريط در ستايش ديگران به خاطر پيامد ناپسند آنها بر حذر داشته است، پيامد افراط، چاپلوسى، و تفريط در ستايش درماندگى و يا حسد نسبت به فضيلت كسى است كه مورد ستايش است.

(3329) 329- امام (ع) فرمود:

أَشَدُّ الذُّنُوبِ مَا اسْتَهَانَ بِهِ صَاحِبُهُ (83175- 83170)

[ترجمه‌]

«بدترين گناهان گناهى است كه صاحبش آن را ساده پندارد».

[شرح‌]

(83175- 83170) توضيح آن كه ساده انگاشتن گناه باعث غرق شدن در آن و ارتكاب زياد گناه و دور نساختن آن از خود، مى‌گردد. به طورى كه ملكه مى‌شود. بر خلاف گناهانى كه مهم و سخت تلقّى شود.