بازگرفته است. و امام
(ع) با عبارت: و اللّه سائلهم (خدا مؤاخذه خواهد كرد)، توانگران را بيم داده است،
و اين جمله مقدمه صغرا براى قياس مضمرى است كه كبراى مقدّر آن چنين است: و هر كس
كه مورد بازخواست خداست، سزاوار است كه از مؤاخذه او بر حذر باشد!
«بىنيازى از
عذر و بهانه، از آوردن عذر و بهانه درست، ارزشمندتر است».
[شرح]
(82844-
82838) مقصود امام (ع) آن است كه انجام ندادن كارى كه باعث عذر خواهى شود، و در
نتيجه با ترك آن نياز به عذرخواهى نباشد، بهتر و سودمندتر است از اين كه چنان كارى
را بكنى و بعد عذر درست و بجا بياورى، و احتمال دارد كه مقصود از كلمه اعزّ اين
باشد كه بىنيازى از عذر خواهى باعث عزّت بيشتر تو است. زيرا بهانه آوردن در كارى،
ذلّت و خوارى دارد.
«كمتر چيزى
كه بر شما به خاطر خدا لازم است، آن است كه از نعمتهاى او بر انجام معصيتش كمك
نگيريد.»
[شرح]
(82856-
82848) توضيح آن كه، اقتضاى عدالت آن است كه از نعمت الهى براى طاعت او استفاده
شود، پس اگر چنين كارى نشد، دست كم، نعمت را در راههاى جايز به كار ببرند نه اين
كه از نعمت الهى براى نافرمانى او كمك بگيرند، زيرا آن باعث خشم خداست.