[ترجمه‌]

«به خدا قسم، اين دنياى شما در نظر من پست‌تر از استخوان بى‌گوشت خوكى است كه در دست مبتلاى به خوره باشد.»

[شرح‌]

(79620- 79608) عراق جمع عرق، از نوع جمعهاى غريب، مثل تؤام جمع توأم است، و آن استخوانى است كه گوشت را از آن زدوده‌اند. و اين مبالغه‌اى است در پستى و حقارت دنيا و نفرت از آن، زيرا استخوان بى‌گوشت هيچ فايده‌اى ندارد، بويژه آن كه با انتساب به خوك مورد تأكيد قرار داده است، و بعد هم با اين كه در دست جذامى باشد نفرت را به حد اعلا رسانده است.

(3223) 223- امام (ع) فرمود:

إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ رَغْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ التُّجَّارِ- وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ رَهْبَةً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الْعَبِيدِ- وَ إِنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللَّهَ شُكْراً فَتِلْكَ عِبَادَةُ الْأَحْرَارِ (79649- 79624)

[ترجمه‌]

«جمعى خدا را از روى ميل بندگى مى‌كنند كه اين عبادت بازرگانان است، و گروهى خدا را از ترس بندگى مى‌كنند و اين عبادت غلامان است، و دسته‌اى از روى سپاسگزارى بندگى مى‌كنند كه اين عبادت آزاد مردان است.»

[شرح‌]

(79649- 79624) امام (ع) عبادت عبادت كنندگان را بر حسب هدفهايى كه دارند به سه دسته تقسيم كرده است: عبادت از روى ميل، و عبادت از روى ترس، و عبادت براى سپاسگزارى امّا نوع اوّل را عبادت بازرگانان قرار داده است از آن رو كه هدف آنان از عبادت اجر و پاداش آخرت است و در پى اجر و مزدند، پس در حقيقت آنها مانند بازرگانانى هستند كه براى رسيدن به سود، كسب مى‌كنند.

نوع دوم را عبادت بردگان در دنيا دانسته است، زيرا خدمت بردگان به اربابان خود بيشتر به خاطر ترس است.