نهاده است، پس هر كس
استعداد كامل داشته باشد اين مقدار از شكيبايى از طرف خداوند به او افاضه مىگردد،
و كسى كه استعداد اين فضيلت را كمتر داشته باشد بلكه ضد آن يعنى بىتابى را پيشه
كند اجر و پاداشى را كه در برابر صبر و شكيبايى مقرر شده از دست داده است. امام
(ع) آن چيزى را كه به طور معمول لازمه بىتابى است يعنى زدن دستها بر روى زانوها،
كنايه از بىتابى آورده است. و بعضى گفتهاند، بلكه اجر و پاداش قبلى اين شخص از
بين مىرود، زيرا شدّت بىتابى باعث قضاى ناگوار الهى و غضب او، و بىتوجهى به
مصيبت سبب اجرى است كه به بردباران وعده داده شده، و اين خود انگيزه براى از بين
رفتن حسنات از لوح دل و نابودى آنچه لازمه صبر يعنى اجر و پاداش اخروى است.
«بسا
روزهدارى كه از روزه داشتن جز گرسنگى و تشنگى بهرهاى ندارد. و بسا نمازگزارى كه
از نمازش جز بيدارى و رنج فايدهاى نمىبرد. خوشا بر خواب زيركان و روزه باز كردن
ايشان».
[شرح]
(77415-
77388) مقصود امام (ع) آن است كه اگر كسى به شرطى از شرايط نماز و روزه خود صدمه
بزند و به صورت صحيح انجام ندهد، از نماز و روزهاش بهرهاى نخواهد برد. و
بزرگترين شرط روزه و نماز توجه به معبود است، و نواقص زياد عبادت و نادرستى آنها
در بيشتر مردم از باب ناآگاهى به شرايط است.
امام (ع)
قيام را كنايه از نماز آورده است. و اين كه خواب زيركان را ستوده است به خاطر آن
است كه آدم زيرك، هوش و زيركى خود را در راه خير و به طريق