آشكار گردد، اگر چه خداوند از خود آنان بدانها آگاهتر است. امّا آزمون براى آن است كه كارهاى شايسته پاداش و كيفر براى خودشان روشن شود. زيرا بعضى از مردم، فرزندان پسر را دوست دارند، و از داشتن دختران ناراضى‌اند، و بعضى ديگر مال فراوان مى‌خواهند و از پريشانحالى ناراحتند».

[شرح‌]

(75538- 75454) خلاصه كلام، آن كه آزمايش اعمّ از آزمايشى است كه از آن بايد به خدا پناه برد، زيرا شامل مال و فرزندان نيز مى‌گردد، به دليل آن كه خداوند بندگانش را با آن دو آزموده است. در صورتى كه اگر بنده‌اى در باره آنها دستور خدا را رعايت كند و فرمان الهى را ببرد، جاى پناه بردن به خدا نيست، اما آزمايشى كه بايد به خدا پناه برد، آن آزمايشى است كه باعث گمراهى از راه خدا مى‌شود، مانند كسى كه مال و ثروت او را از راه عدالت بيرون ببرد و او مال را در راه شهوات و پيروى هواى نفس صرف كند.

(3086) 86- از امام (ع) پرسيدند، خير چيست؟ امام (ع) فرمود:

لَيْسَ الْخَيْرُ أَنْ يَكْثُرَ مَالُكَ وَ وَلَدُكَ- وَ لَكِنَّ الْخَيْرَ أَنْ يَكْثُرَ عِلْمُكَ- وَ أَنْ يَعْظُمَ حِلْمُكَ وَ أَنْ تُبَاهِيَ النَّاسَ بِعِبَادَةِ رَبِّكَ- فَإِنْ أَحْسَنْتَ حَمِدْتَ اللَّهَ وَ إِنْ أَسَأْتَ اسْتَغْفَرْتَ اللَّهَ- وَ لَا خَيْرَ فِي الدُّنْيَا إِلَّا لِرَجُلَيْنِ- رَجُلٍ أَذْنَبَ ذُنُوباً فَهُوَ يَتَدَارَكُهَا بِالتَّوْبَةِ- وَ رَجُلٍ يُسَارِعُ فِي الْخَيْرَاتِ- وَ لَا يَقِلُّ عَمَلٌ مَعَ التَّقْوَى وَ كَيْفَ يَقِلُّ مَا يُتَقَبَّلُ (75619- 75557)

[ترجمه‌]

«خير آن نيست كه مال و فرزندت زياد شود، بلكه آن است كه دانشت زياد و بردبارى‌ات بيشتر شود و براى بندگى خدا به مردم فخر كنى، پس اگر نيكى كردى، سپاس و شكر خدا را بگويى، و اگر بد كردى، از خدا طلب مغفرت كنى.

هيچ خوبى در دنيا مفهوم ندارد مگر براى دو نفر، يكى آن كه گناه خود را با توبه جبران كند، و ديگر آن كسى كه در پى كارهاى نيك بشتابد. و هيچ كارى كه توأم با