نيروى انديشه وقتى كه
در پى مطالب تصورى و يا تصديقى برمىآيد و آنها را در مىيابد و عكسبردارى
مىكند، چنان است كه در آينه صورت اشيايى كه برابر آن قرار مىگيرد، مىافتد.
(73273-
73270) شانزدهم- سينه عاقل گنجينه راز اوست. عبارت صندوق السّر، را استعاره از
سينه آورده است، از آن رو كه سينه هم چون صندوق، محتواى خود را نگهدارى مىكند. و
اين عبارت در حقيقت، دستورى براى انسان است، تا راز خود را پنهان دارد، و با آوردن
كلمه عاقل او را وادار و تشويق كرده است. گويا فرموده باشد: خردمند كسى است كه
سينه خود را گنجينه راز و نگهبان آن قرار دهد.
(73277-
73274) هفدهم- گشادهرويى دام دوستى است. كلمه الحبالة يعنى دام را استعاره از
گشادهرويى آورده است از آن رو كه انسان بدان وسيله مردم را جلب كرده و دلشان را
براى دوستى و محبّت خود به دست مىآورد، مانند، دام شكارچى كه پرنده را با آن صيد
مىكند.
(73294-
73278) هيجدهم- تحمّل ناملايمات، پوشنده عيبهاست، مقصود امام (ع) تحمّل سختى و
اذيّت از طرف دوستان و ساير مردم است كه خود فضيلت بزرگى از شاخههاى شجاعت
مىباشد. عبارت: قبر العيوب را به اعتبار اين كه عيبهاى شخصى را در نزد مردم
مىپوشاند، استعاره آورده است، همان طورى كه قبر لاشه مرده را كه در داخل آن قرار
گيرد، مىپوشاند.
سيّد [1] رحمت خدا بر
او باد- فرموده است: بعضى گفتهاند، امام (ع) در تعبير از اين مطلب اين چنين نيز
فرموده است: المسالمة خباء العيوب، يعنى صلح و آشتى پنهان ساختن عيبهاست.
[1]
مقصود شارح از «سيّد» مرحوم سيّد رضى متوفّى 406 ه ق، گردآورنده و نخستين شارح نهج
البلاغه است- م.