طريقه داد و ستد آنان استعاره شده، و پيروى آنها از اين روش براى اين است كه بازار خود را گرم داشته، و كالاى ريا و تزوير خويش را رواج بخشند، جمله و ينفقوا به أعلاقهم نيز به همين معناست، واژه أعلاق (چيزهاى نفيس) براى آراء و انديشه‌هاى منافقان كه به پندار خودشان بسيار ارزشمند و عالى است، استعاره شده است.

(47213- 47209)

فرموده است: يقولون ... تا فيوهّمون.

يعنى منافقان با گفتار خود شبهه در دلها مى‌اندازند و باطل را به صورت حقّ جلوه‌گر مى‌سازند.

(47219- 47214)

فرموده است: قد هوّنوا الطّريق.

يعنى اينان مى‌دانند براى پيش برد مقاصد و نيرنگهاى خود چگونه گام بردارند و راه خويش را هموار سازند، جمله و أضلعوا المضيق به معناى اين است كه تنگناها را پيچ و خم دار كرده‌اند، واژه مضيق كنايه از طرق دقيق مداخله در امور است و منظور از پيچ و خم دادن به طرق مذكور اين است كه منافقان هنگامى كه بخواهند در امر مشكل و دشوارى خود را وارد سازند، قصد خود را اظهار نمى‌دارند و وانمود مى‌كنند كه هدف آنها چيز ديگرى است، تا كار خود را از نظر ديگران پوشيده داشته و امر را بر آنان مشتبه سازند كه مبادا بر حيله و تزوير آنها آگاه شوند و مقصود آنان حاصل نگردد.

(47234- 47220)

فرموده است: فهم لمّة الشّيطان.

يعنى آنان ياران و پيروان شيطانند، و حمة النّيران واژه حمة با تخفيف براى شرارتهاى بزرگ آنها استعاره شده زيرا شرارتهاى منافقان مانند شعله‌هاى سوزان آتش موجب اذيّت و آزار است.