خواهد شد مال دنيا را حقير و ناچيز مى‌شمارد، همان اموالى كه تنها حساب آن بر عهده‌اش باقى مى‌ماند، و وبال و تبعات آن كه بر اثر محبّت در تحصيل و جمع مال، و همچنين اعمال غير عادلانه به صورت كژدمهايى در آمده است، پيوسته با نيش خود گردآورنده مال را مى‌آزارند، سپس مردم را به آنچه خداوند وعده داده ترغيب و گوشزد مى‌كند كه وعده‌هاى خداوند را نمى‌توان ترك كرد يعنى به اندازه‌اى گرانقدر و پر ارزش است كه چيزى با آن برابر نمى‌شود، همچنين مردم را از ارتكاب آنچه خداوند نهى كرده است به نفرت و بيزارى دستور و تذكّر مى‌دهد كه اين اعمال سزاوار رغبت نيست، يعنى در آنچه خداوند منع كرده هيچ مصلحت و فايده‌اى نيست كه سزاوار باشد انسان خردمند آن را هدف و مطلوب خود قرار دهد، زيرا خداوند متعال به مصالح امور از همه داناتر است، و اگر در چيزى مصلحت و رجحانى باشد شايسته جود و كرم او نيست كه بندگان را از آن باز دارد.

سپس آن حضرت مردم را از روز جزا بيم و پرهيز مى‌دهد، و آن را بگونه‌اى تعريف و توصيف مى‌كند كه انسان از آن بيمناك مى‌شود و براى رهايى از آن به كار و عمل مى‌پردازد، مى‌فرمايد قيامت روز بررسى اعمال و رسيدگى به حساب است، چنان كه قرآن فرموده است: «وَ لَتُسْئَلُنَّ عَمَّا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ‌ [1]» و روز زلزال است چنان كه فرموده است: «إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها [2]» و روزى است كه كودكان يكباره پير شوند كه در قرآن است‌ «يَوْماً يَجْعَلُ الْوِلْدانَ شِيباً [3]» بايد دانست اين صفاتى كه براى قيامت بيان شده در شرع ظاهر و ثابت است، ليكن برخى از ياوه انديشان به تأويل آنها پرداخته و گفته‌اند: فحص از اعمال عبارت از احاطه لوح محفوظ به اعمال و ظهور آنها در نفس هنگام جدايى آن از بدن، و يا چنان كه‌

[2] سوره زلزله (99) آيه (1) يعنى: هنگامى كه زمين به سختى به لرزه در آيد.

[3] سوره مزمّلّ (73) آيه (17) يعنى: روزى كه كودكان (از هول آن) پير شوند.