مى‌ساخت، جز آن كسانى كه پيوستن آنها به ديگران امكان نداشت و يا اميدى نسبت به آنان باقى نبود. برخى از رهروان راه حقّ گفته‌اند: واژه‌هاى حسير و كسير (درمانده و شكسته) كنايه است از كسى كه پاى خرد او به سبب كمى بينش و كژى ادراك از سير در طريق الى اللّه باز مانده، و پيامبر اكرم (ص) به دستگيرى و فريادرسى او پرداخته، و با چاره جوييها و انگيزه‌هاى مختلف، او را به سوى دين كشانيده و به اندازه ممكن، او را از عقايد صحيح و اعمال پسنديده برخوردار فرموده است، و غرض از پيمودن راه شريعت نيز همين است.

(20179- 20175)

فرموده است: إلّا هالكا لا خير فيه.

مراد كسى است كه پيامبر اكرم (ص) از اصلاح آن نوميد است، زيرا داناست به اين كه او اصلاح شدنى نيست مانند ابو لهب و ابو جهل و جز اين دو.

(20187- 20186)

فرموده است: فاستدارت رحاهم.

واژه «رحا» را براى اجتماع و بلندى يافتن آنان بر ديگران استعاره فرموده است، چنان كه قطعه يا بخشى از زمين بر اثر تراكم خاك و مانند آن مرتفع مى‌شود.

(20225- 20201)

فرموده است: و استوسقت في قيادها.

اشاره به اعرابى است كه فرمانبردارى كردند، و در برابر اسلام گردن نهادند، و واژه‌هاى اتّساق و قياد را از آن جهت استعاره فرموده كه آنان را به شترانى كه به دور ساربان گرد آمده و براى جلودار آنها منظّم شده‌اند تشبيه فرموده است. و واژه خاصره را براى باطل استعاره آورده و با ذكر لأبقرنّ آن را ترشيح داده است، و اين به ملاحظه شباهت باطل است به حيوانى كه آنچه را گرانبهاتر از خود اوست مى‌بلعد، و كنايه بر جدا شدن حقّ از باطل دارد. و توفيق از خداوند است.