«او (پيامبر (ص) را هنگامى فرستاد كه مدّتى از بعثت پيامبران گذشته،
و نزاع و مجادله بر زبانها جريان داشت او را در پس همه پيامبران فرستاد، و نزول
وحى را بدو پايان داد، او با آنانى كه به خداوند پشت كرده، و براى او شريك و مانند
قرار داده بودند، به جهاد پرداخت.»
[شرح]
مقصود از اين خطبه ستايش پيامبر گرامى است (ص).
(27263- 27254)
فرموده است: أرسله ... تا الألسن.
اين عبارات در باره نشانهها و انگيزههاى نبوّت پيامبر (ص) است، از
جمله اينها گذشتن زمانى دراز از شريعت پيشين است، زيرا قواعد و احكام آن كه مايه
نظام جهان و انتظام خلق بوده به مرور زمان كهنه و مندرس شده بود، و مردم به
قانونهاى تازه و نظام نوى كه امور آنها را حيات تازه بخشد، نياز داشتند، و به اين
سبب بعثت پيامبر (ص) واجب و ضرورى بود، و بايد دانست كه فاصله ميان عيسى (ع) و
پيامبر ما (ص) ششصد و بيست سال بوده است، ديگر جدال و منازعهاى بود كه بر زبانها
جريان داشت، و اختلاف مردم در آراء و مذاهب و ناهماهنگى آنها بر شرع و قانون واحدى
بود كه بتواند آنها را مجتمع و متفّق سازد.
(27266- 27264)
فرموده است: فقفّى به الرّسل
نظير گفتار خداوند متعال است كه فرموده است:
«وَ قَفَّيْنا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ[1]» (27278- 27267) فرموده است: و ختم به الوحى مانند قول خداوند تعالى
است كه «وَ خاتَمَ النَّبِيِّينَ»
فرموده، و دلايل ختم نبوّت به پيامبر اكرم (ص) مستفاد از شرع است، و عقل را در
باره ختم پيامبران پس از پيامبر اكرم (ص) مجالى براى حكم نيست
[1] سوره بقرة (2) آيه (87) يعنى: و از پى او پيامبران ديگر
فرستاديم.