بر همه آنها آگاه است، و در كتاب روشن او و لوح محفوظ شمرده و ثبت شده است، علمى كه همه چيز را فرا گرفته، و كتابى كه هيچ چيزى را ترك نكرده است.

(23395- 23378)

5- دليل اين كه امام (ع) ايمان كسى را كه ناديده‌ها را ديده و به آنچه وعده داده شده آگاه گرديده،

مورد مثال و اختصاص قرار داده، اين است كه آگاهى به آنچه خداوند به پرهيزگاران وعده داده است، با ديده كشف و شهود، قويترين درجات ايمان است، زيرا ايمان برخى از مردم، تقليدى است، و ايمان بعضى متّكى به دليل و برهان است كه اين نوع ايمان را علم اليقين گويند، ليكن نيرومندترين ايمان، آن است كه مستند به مكاشفه و مشاهده باشد، كه عين اليقين گفته مى‌شود، و اين همان ايمان ناب به خداوند است كه متضمّن اخلاص و نفى شريك از اوست، و چون با يقين همراه است و دارنده اين مرتبه از ايمان معتقد است كه امر اين است و جز اين نيست، مستلزم نفى هر گونه شكّ و ريب نيز مى‌باشد، و مى‌دانيم كه على (ع) خود اهل اين مرتبه از ايمان بوده است.

(23436- 23396)

6- اين كه ذكر شهادتين يا اقرار به وحدانيّت خداوند و نبوّت پيامبر (ص) گفتار و عمل را بالا مى‌برد

به سبب اين است كه اخلاص در شهادتين اصل و پايه قبول كليّه اقوال و اعمال شايسته است و هيچ قول و عملى بدون اين كه متّكى به اين اصل باشد به آسمان بالا نمى‌رود و نزد خداوند مقبول نيست، و گفتار امام (ع) كه فرموده است: شهادتين در هر ترازويى گذاشته شود، كفّه‌اش سبك نيست، و از هر ترازويى برداشته شود كفّه آن سنگين نيست، اشاره به همين معنا دارد. ما پيش از اين در باره وزن و سنجش اعمال سخن گفته‌ايم، و به خواست خداوند پس از اين نيز سخنانى خواهيم داشت.

(23452- 23437)

7- چون منظور آن حضرت از اين كه تقوا توشه و پناه است،

آن زاد و توشه‌اى است كه انسان را در سفر آخرت به سر منزل مقصود مى‌رساند، و به وسيله آن در قيامت رستگار مى‌شود، لذا بيان خود را به همين گونه توضيح داده است.