يكى از اركان دين است، و اين تعبير به
مناسبت اين است كه نماز از اركان مهمّ و ستون عمده آيين مقدّس اسلام به شمار آمده
است، از اين رو اطلاق آن به طريق مجاز بوده و از باب ناميدن جزء به نام كلّ مىباشد.
بايد دانست كه نماز داراى فضايل و اسرارى است كه آگاهى به آنها ضرورى
است، امّا فضيلتهاى آن، گذشته از قرآن كريم كه بطور مؤكّد امر به اتيان آن مىكند،
اخبار بسيارى در باره اهميّت آن وارد شده است كه از آن جمله پيامبر اكرم (ص)
فرموده است: الصّلاة عمود الدّين من تركها فقد هدم الدّين يعنى نماز پايه دين است
هر كس آن را ترك كند، دين را ويران كرده است، همچنين فرموده است: مفتاح الجنّة
الصّلاة يعنى كليد بهشت نماز است، و نيز در فضيلت كامل به جا آوردن نماز فرموده
است: إنّ الرّجلين من امّتى يقومان في الصّلاة و ركوعهما و سجودهما واحد و إنّما
بين صلاتيهما ما بين السّماء و الأرض يعنى: دو تن از امّت من براى نماز به پا
مىخيزند و ركوع و سجود آنها يكى است، ولى ميان نماز آن دو تفاوت از زمين تا آسمان
است، همچنين فرموده است: أما يخاف الّذى يحوّل وجهه في الصّلاة أن يحوّل اللّه وجهه
وجه حمار يعنى: آيا كسى كه در نماز روى مىگرداند بيم ندارد كه خداوند چهره او را
به چهره الاغ برگرداند، و نيز از سخنان آن بزرگوار است كه: من صلّى ركعتين لم
يحدّث فيهما نفسه بشىء من الدّنيا غفر اللّه له ذنوبه يعنى: هر كس دو ركعت نماز
به جاى آورد، و در آن خيال دنيا را از دل بيرون كند، خداوند گناهان او را
مىآمرزد.
امّا اسرار نماز دو گونه است: عامّ و خاصّ، ما در شرح خطبه اوّل آن
جا كه در باره حجّ سخن راندهايم سرّ عمومى همگى عبادات را روشن كردهايم، و
گفتهايم كه اين اعمال، غرض ثانوى مرد خداشناس را كه عبارت از تربيت نفس و خلاصى
از گناه است تأمين مىكند، ديگر اين كه عبادات در رام كردن نفس سركش امّاره براى
فرمانبردارى از نفس مطمئنّه، و عادت دادن آن، به پيروى از اين، انسان را يارى
مىدهد، و چون به اين نكته توجّه شود دانسته خواهد شد كه