كلمه «جهلاء» در عبارت امام (ع) تأكيد
جاهليّت است، چنان كه براى تاكيد تاريكى مىگويند: «ليل اليل» يعنى شبتر از شب،
تاريكتر از تاريكى.
(18512- 18504)
قوله عليه السلام: حيارى فى زلزال من الامر و بلاء من الجهل.
يعنى به دليل جهل و نادانيشان به مصلحت زندگيشان پى نمىبردند دليل
اضطراب و نگرانى در امورشان نيز همين بود، گرفتار بلا شدنشان، بدين لحاظ، كه بر
يكديگر حمله برده، گروهى، گروهى ديگر را كشته و بعضى بعضى را اسير مىگرفتند.
(18527- 18513)
قوله عليه السلام: فبالغ إلى آخره
مقصود از گذشتن پيامبر بر راه- مضيّه على الطريق» پيمودن راه خدا
بدون انحراف مىباشد، دعوت پيامبر (ص) با حكمت و موعظه نيك. ارشاد خلق به سوى حق
از جهت اطاعت و فرمانبردارى دستور خداوند بود، كه بدان حضرت فرمود: ادع إلى سبيل
ربّك بالحكمة و الموعظة الحسنة [1]
دعوت با حكمت دعوت با برهان و دعوت با موعظه دعوت با خطابه و پند و اندرز مىباشد
توضيح اين دو لفظ را در مقدمه كتاب ذكر كردهايم و فرق ميان حكمت و موعظه را
نهادهايم.
[1] سوره نحل (16) آيه (125): با حكمت و موعظه نيك مردم را به راه
خدا دعوت كن.