مقدمه دوم و اگر از ديدگان شما به جاى اشك خون ببارد.

مقدمه سوم و اگر شما تا ما دام كه جهان باقى است عمر كرده و اشك بباريد.

نتيجه آن كه اعمال شما جبران نعمتهاى خداوند را نخواهد كرد. كلمه «انعمه» منصوب و مفعول فعل «جزت» مى‌باشد كلمه «هداه» در محلّ نصب و عطف بر انعمه است.

در باره اين كه چرا حضرت كلمه «هداه» را جدا آورده‌اند با اين كه هدايت جزو نعمتهاى الهى است بايد يادآور شد كه هدايت در ميان نعمتهاى خداوندى برترين نعمت است، مقصود نهايى كه بنده حق تعالى خواستار آن است هدايت و راهيابى است، تمام نعمتهايى كه خداوند به انسان بخشيده، در جهت رسيدن انسان به هدايت مى‌باشد، بلكه بايد گفت هيچ نعمتى خلق نشده و به افراد افاضه نشده است، مگر براى اين كه قلب انسان توجّه به خدا پيدا كند و نفسش آماده پذيرش صورت هدايت از بخشنده هدايت شود. آرى هدايتى كه موجب گذر از وادى ظلمت جهالت به سوى پروردگار شده و سبب نجات انسان از گمراهى و هدايت به راه راست مى‌گردد.

تأكيد اين موضوع را كه تمام اعمال عبادى شما و اشكهاى جاريتان پاسخ‌گوى نعمتهاى الهى نيست، حضرت با سوگند به اسم جلاله آورده‌اند؛ و در آغاز بيان مطلب فرموده‌اند: و اللّه لو انماثت ... «بخدا سوگند اگر دلها ذوب گردد ...» فائده اين تذكّر در عبارت حضرت برانگيختن مردم بر اداى شكر و كوشش فراوان در خالص گردانيدن عمل براى خداوند است، زيرا شرمندگى و خجلت دارد كه بخشش آن همه نعمت از جانب خداوند و اندك بودن شكر، در برابر نعمتهاى حق تعالى توجّه به غير خداوند داشته باشيم.