1- خداوند متعال فرموده است: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ما لَكُمْ إِذا قِيلَ‌ [1].

روشن است كه منظور از كلمه قليل در آيه كميّت و مقدار نيست، بلكه پستى و بى‌ارزشى آن نسبت به متاع و زيباييهاى آخرت است.

2- وجه دوّم آنكه محصول دنيايى از امور فانى شونده و از بين رونده است. و محصول آخرت از امور پايدار است، و موجب سعادت ابدى مى‌شود.

امور فانى و از بين رونده نسبت به امور شايسته و پايدار، بى‌ارزش و بى‌مقدارند.

چنان كه فرموده پروردگار متعال گوياى اين حقيقت است: الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِينَةُ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ الْباقِياتُ الصَّالِحاتُ خَيْرٌ [2].

حضرت امير مؤمنان (ع) با توضيح اين مطلب شنوندگان را متوجه اين حقيقت كرده‌اند كه گاهى خداوند دنيا و آخرت را براى عده‌اى فراهم آورده، پس، توجّه و توكّل بر خداوند واجب است. بدين شرح كه چون جمع كردن ميان دنيا و آخرت و فراهم ساختن آن در سرشت هر عاقلى هست، و فراهم شدن آن براى بندگانى، كه بخواهد، فقط از ناحيه خداوند- نه غير او- ميسور خواهد بود.

امام (ع) اين موضوع را بدين سبب بيان فرموده‌اند تا جويندگان سعادت، تمام همّت خويش را در جهت فراهم آوردن دنيا و آخرت متوجه خداوند يعنى تقرّب به حضرت حق در آماده كردن اسباب آن، بنمايند؛ و از آنچه بيهوده است، همچون حسد و بدخواهى كناره‌گيرى كنند.

سپس آن حضرت تاكيد اين حقيقت را در جذب نعمتهاى الهى، پرهيز كردن از امورى كه خداوند، مردم را نسبت به آنها از خود بر حذر داشته، و فرمان به ترس حقيقى و خالى از عذر تراشى دانسته‌اند، كه اين خود مستلزم ترك محرمات، و رعايت حدود و مرزهايى است، كه انسان را به وارستگى حقيقى مى‌رساند. و اين‌

[2] سوره كهف (18) آيه (46): امور شايسته نزد پروردگارت از جهت پاداش و آرزو بهتر است.