(و أعمال العباد في عاجلهم نصب أعينهم
في آجلهم) هذه الجملة تدلّ على تجسّم الأعمال و يستفاد
منها أنّ كلّ عمل يتجسّم بصورة يناسبها من خير أو شرّ، و حسن أو قبح، و يراها
العامل بعينه في آجله و هو حين حلول الموت الّذي يرفع الحجاب و يكشف الغطاء إلى
القبر و البرزخ و القيامة.
و يؤيّدها
ظاهر قوله تعالى فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ وَ مَنْ
يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ فانّ ظاهر الرؤية بمفعول واحد هي
الرؤية بالبصر.
الترجمة
هر كه طمع در
دل آرد خود را پست دارد- و هر كه پرده از سختى و تنگدستى خويش برگيرد خود را
بخوارى بسپارد- و هر كه بگستاخى زبان خود سر نهد خويش را بزبونى دهد- بخل ننگ است-
و ترس كاستى مرد است بينوائى هوشمند را از دليل حق خود گنگ سازد- تنك سرمايه در
وطنش آواره است- و ناتوانى خود آفتى است جانى- و شكيبائى دليريست- و زهد توانگرى-
و پارسائى سپريست محكم- و رضا به پيشامد چه خوب رفيقى است خوشامد- و دانش
بهرهايست ارجمند- رعايت آداب جامهايست زيبا و تازه- و انديشه آئينه ايست زلال-
سينه خردمند صندوق هر رازيست- خوشخوئى دام مهر و دوستى است و حلمورزى گورستان
عيبها است- «سازش سرپوش عيبها است»- هر كه از خود راضى است دشمنش فراوانست- صدقه
درماني است مؤثر- و كارهاى بندگان خدا در ديگر سرا برابر چشمان آنها است.