را بايد به ورثه ديگر بچه بدهد، و به خود او - چون قاتل است - از ديه چيزي نمي رسد.

مساله 3282- ديه مقتول از تركه او محسوب است و در درجه اول به مصرف بدهيهاي او مي‌رسد، و از باقيمانده آن يك سوم به مصرف وصيتهاي او مي‌رسد، و اگر چيزي باقي ماند بين ورثه تقسيم مي‌شود. و زن و شوهر نيز سهم خودرا مي‌برند، ولي برادر و خواهر مادري كه از پدر جدا هستند از آن ارث نمي برند، بلكه بنابرمشهور هيچ يك از خويشان مادري از ديه ارث نمي برند.

مساله 3283- اگر عده اي در قتل خطائي يك نفر شريك باشند ديه مقتول به تعداد افراد شريك در قتل تقسيم بندي مي‌شود، و اگر خود مقتول نيز در قتل خطائي خود شريك باشد - مثل اينكه عده اي مشغول خراب كردن ديوار ياساختمان باشند و ناگهان ديوار خراب شده و يكي از آنان كشته شود و هيچ يك مسبب اصلي قتل نباشند - سهم مقتول نيز در تقسيم ديه در نظر گرفته مي‌شود و به اندازه سهم او از مجموع ديه كسر مي‌شود، و باقيمانده آن را عاقله افرادشريك در قتل به ورثه مقتول مي‌پردازند.

مساله 3284- اگر بچه نابالغ يا شخص بالغي كه به دستور مربي شنا در حال آموختن شنا بوده اتفاقا غرق شود، چنانچه غرق شدن او در نظر عرف مستند به مربي شنا باشد وي ضامن ديه غريق مي‌باشد.

مساله 3285- ديه قطع اعضاي ميت مسلمان آزاد مانند ديه جنين كاملي است كه روح در آن دميده نشده باشد، پس اگر جنازه مسلماني را سر ببرند يا شكمش را پاره كنند يا كار ديگري را انجام دهند كه اگر زنده بود به آن جهت مي‌مرد، بايد يكصد مثقال شرعي طلاي سكه دار - يعني "‌345/6» گرم طلا - بدهند. و ديه بريدن اعضاي او به نسبت ديه خوداوست .

مساله 3286- ديه اي كه از بابت جنايت بر ميت واجب مي‌شود بايد صرف حج يا صدقات و يا خيرات براي شخص ميت شود و ميان ورثه تقسيم نمي شود.

مساله 3287- ولي يا اولياي مقتول كه حق قصاص دارند كساني هستند كه از او ارث مي‌برند، جز زن و شوهر كه در اين حق شركت ندارند، هرچند از ديه ارث مي‌برند، بلكه شركت برادر و خواهر مادري و ساير خويشان مادري نيز محل اشكال است . و مقتضاي بعضي روايات اين است كه زن به طور كلي حق قصاص ندارد، و احتياط در باب خون مطلوب است .

مساله 3288- كسي كه سوار حيوان است اگر كاري كند كه آن حيوان به كسي آسيب برساند