خريداري مي‌كند و طرفين در مدت معيني خيار مي‌گذارند سپس خريدار همان زمين را به بايع يا به كسي ديگر اجاره مي‌دهد آيا اين معامله و اجاره صحيح است يا نه و بعضي از طلاب مي‌گويند كه اين معامله باطل است چون بايع و مشتري حيله نموده و زمين را از قيمت واقعي به كمتر معامله كرده اند؟

جواب : قيمت مورد معامله در بيع شرطي به ملاحظه قرارداد خيار شرط، كمتر از بيع قطعي مي‌باشد و كمتر بودن آن موجب بطلان معامله نمي باشد بلكه اگر حقيقتا قصد معامله نداشته و به ملاحظه فرار از ربا، معامله صوري و ظاهري انجام دهند به هر قيمت باشد معامله باطل است و اگر حقيقتا قصد خريد و فروش داشته باشند به هر قيمت باشد صحيح است .

تخلف شرط

سؤال 384 حسن زميني به حسين مي‌فروشد با اين شرط كه حسين تا پنج سال حق فروش به غير را نداشته باشد ولي او طي اين پنج سال زمين موصوف را به ديگري منتقل مي‌كند آيا حسين مي‌تواند به استناد اينكه حق فروش نداشته معامله را فسخ كند؟ و كلا وضعيت اين معامله چگونه است ؟ ثانيا آيا حسن مي‌تواند بعلت تخلف از شرط، معامله اولي را فسخ كند و اگر مي‌تواند پس از فسخ، عين زمين به وي باز مي‌گردد يا قيمت آن ؟

جواب : در فرض مسأله، حسين حق فسخ ندارد ولي حسن حق فسخ دارد و چون عين مورد معامله در ملك حسين باقي نمانده است، رجوع به قيمت مي‌نمايد.

سؤال 385 دو ماه قبل، از شخصي اتومبيلي را با قولنامه خريده ام و هنگام معامله از سندش جويا شدم اظهار داشت كه سندش حاضر است و ظرف يك هفته آن را به نام شما انتقال مي‌دهم . ولي پس از دو ماه مراجعه مكرر با امروز و فرداي وي مواجه شدم و هنوز هم معلوم نيست كه اتومبيل ايشان سند دارد يا نه و اگر هم داشته باشد آيا به نام ديگري است يا خودشان ؟ بنابراين فروشنده از اين جهت به من دروغ گفته است، با حفظ اين معني كه كار من خريد و فروش اتومبيل است و اگر سند داشت تا به حال به فروش