سؤال 351 اگر انسان براي رسيدن به حق مشروع خود چيزي اعم از پول و غيره به مسئول كار خود، در ارگان مربوطه داد آيا رشوه و حرام است يا نه ؟

جواب : اگر پول گيرنده موظف به انجام آن بدون پول نباشد اشكال ندارد و اگر موظف باشد كه بدون گرفتن پول، انجام دهد، گرفتن پول بر او جائز نيست ولي براي پول دهنده در صورتي كه رسيدن به حق مشروع، متوقف بر آن باشد اشكال ندارد.

سؤال 352 اگر براي رفع ظلمي از يك مظلومي يا پيشگيري از چنين ظلمي به شخص ظالم چيزي داد، رشوه حساب مي‌شود و حرام است ؟

جواب : اگر رفع ظلم، متوقف بر آن باشد براي پول دهنده اشكال ندارد ولي گرفتن آن بر ظالم، حرام است .

سؤال 353 اگر كسي با رشوه يا پارتي به سفر حج مشرف شد با اينكه مي‌داند بدون رشوه و پارتي، نوبت او هنوز نرسيده يا اصلا نمي رسد و مشمول ضوابط مقرره نمي باشد، آيا سفر او حرام است يا نه ؟ با توجه به اينكه او جاي ديگري را گرفته و آيا چنين سفري از حجة الاسلام يا حج نيابت از ديگري مجزي است يا نه ؟

جواب : ظاهرا سفر او حرام نمي شود و حج او صحيح است گرچه اصل عمل، خلاف و حرام است .

سؤال 354 اگر فرد فاسدي پول و مايملك انسان را غصب نموده و بدون دادن مقداري پول به او نمي توان آن را از دست او خارج ساخت آيا اين از قبيل رشوه حرام است ؟

جواب : اگر بدون دادن پول نتواند استرداد كند مانع ندارد.، ولي براي گيرنده حرام است .

سؤال 355 آيا اعمال نفوذ در ارگانها از جهت موقعيت شخصي يا شغلي و يا وابستگي به مراكز قدرت يا از جهات ديگر، جزء رشوه و پارتي بازي حرام، شمرده مي‌شود يا نه ؟

جواب : اگر رسيدن به حق مشروعي يا دفع ظلم از مظلومي متوقف بر آن باشد اشكالي ندارد.