توضيح روايت

اين روايت چنانكه ملاحظه مي‌فرماييد مرفوعه است (يعني در زنجيره سند نام برخي افراد نيامده است) و از جهت سند داراي اعتبار نيست، مگر اينكه گفته شود: سلسله سند تا حماد بن عيسي صحيح است و حماد از اصحاب اجماع است [كه روايتهاي مرسل او حكم مسند را دارد و بدين وسيله ضعف سند آن جبران مي‌شود].

از سوي ديگر اين معني به ذهن متبادر است كه اين گونه روايتها ساخته و پرداخته دست نشاندگان بني اميه و بني عباس باشد تا سادات علوي را از فكر قيام در مقابل جنايات خود باز دارند. علاوه بر اينكه ظاهرا اين روايت در مقام بيان حكم شرعي و اينكه قيام در مقابل باطل جايز است يا نه نيست، بلكه اين يك خبر غيبي است از آن حضرت، و مفاد آن اين است كه از ما اهل بيت كسي كه قبل از قيام قائم (عج) خروج كند در نهايت پيروز نخواهد شد، اگرچه آثار مهمي بر قيام وي مترتب گردد، و اگر غرض آن حضرت (ع) تخطئه هرگونه قيام قبل از خروج قائم (عج) باشد به گونه اي قيام پدرش امام حسين (ع) نيز مورد تخطئه قرار خواهد گرفت .

علاوه بر اين بر فرض كه مراد از اين روايت، اعلان يك خبر غيبي باشد نه بيان حكم شرعي براي اين گونه قيامها، كليت آن به واسطه خروج برخي از سادات علوي در يمن يا برخي بلاد ايران يا خروج فاطميين در آفريقا و پيروزي و تشكيل حكومت آنان نقض نمي گردد; چرا كه اولا قيام و حكومت آنان محدود و منطقه اي بود و شامل همه بلاد و كشورهاي اسلامي نمي شد، و ثانيا در نسب خلفاي فاطميين چه بسا شك وجود دارد كه از علويين باشد.

سيوطي در ابتداي كتاب خويش تاريخ الخلفاء از ابن خلكان نقل مي‌كند كه اكثر دانشمندان علم انساب "مهدي عبيدالله" جد خلفاي مصر را [ در اينكه علوي باشد] مورد ترديد قرار داده اند.[1] و از "ذهبي" نقل مي‌كند: "اهل تحقيق بر اين معني اتفاق نظر دارند كه عبيدالله مهدي، علوي نيست ."[2] ولي با اين حال آنچه به صورت جدي احتمال داده مي‌شود اين است كه برخي از تعصبات و سياستهاي باطل در القا و ابراز اين كلمات نقش داشته باشد، چرا كه فاطميين با عباسيين و دست نشاندگان آنان در تضاد و تعارض بودند و آنان با ساختن و پرداختن انواع تهمتها عليه فاطمي ها تلاش در خدشه دار نمودن آنان داشتند; كه در اين باره

---