مرحوم صدوق در كتاب عيون پس از نقل اين روايت مي‌نويسد: "براي زيد از غير امام رضا(ع) فضايل و مناقب بسياري نقل شده كه من علاقه مندم به دنبال اين روايت برخي از آنها را نقل كنم تا كسي كه كتاب ما را مطالعه مي‌كند بداند كه اعتقاد شيعه اماميه درباره وي اين گونه است ." آنگاه روايتهاي بسياري را در فضيلت زيد نقل مي‌كند.

از اين كلام مرحوم صدوق استفاده مي‌گردد كه اعتقاد به قداست زيد يكي از معتقدات اماميه است .

نظر شيخ مفيد و صاحب تكمله درباره زيد(ره)

در كتاب الارشاد شيخ مفيد، درباره زيد اين گونه آمده است : "زيد بن علي پس از امام محمد باقر(ع) برازنده ترين و بهترين برادرانش و مردي پارسا و عابد و فقيه و سخي و شجاع بود. او با شمشير قيام كرد و امر به معروف و نهي از منكر نمود و خونخواه امام حسين (ع) بود."[1]

تنقيح المقال به نقل از تكمله مي‌نويسد:

"تمام علماي اسلام به بزرگواري و مورد وثوق بودن و پارسايي و علم و فضيلت زيد بن علي اتفاق نظر دارند."[2]

قيام زيد الگوي قيام از غير ائمه معصومين (ع)

با توجه به مطالبي كه تاكنون گفته شد در صورتي كه ما فرض كنيم قيام امام حسين (ع) از مختصات وي بوده و نمي توان قيام او را به جهت اينكه معصوم بوده اسوه و الگوي ساير قيامها عليه حكام ستمگر قرار داد، اما قيام زيد به طور قطع منحصر به او نبوده، چون كه وي از ائمه معصومين نيست و ويژگي خاصي كه قيام او را منحصر به فرد نمايد وجود ندارد. [ و مي‌توان در عصر غيبت، قيام او را الگوي ساير قيامها عليه حكومتهاي جور قرار داد].

اما به طور قطع اين فرض باطلي است ; چرا كه امام حسين (ع) همانند جد خويش اسوه و الگوي همه انسانهاي آزاده و حق طلب مي‌تواند باشد، و همان حضرت در خطابه خود به اصحاب حر فرمود: "فلكم في اسوة [3] من الگو و اسوه شما هستم ."

---