پس مصلحت هاي اجتماعي در طبع انجام فريضه نماز امري است غالب، و اين فريضه به هيچ وجه يك عبادت شخصي محض نيست ; و گويا اصل اولي در نماز همان به جماعت خواندن است، مگر اينكه در صورت اضطرار انسان موفق به شركت در جماعت نگردد.[1]

نماز جمعه سنگ بناي تشكيلات حكومتي اسلام

پيش از انكه پيامبراكرم 6 به مدينه هجرت فرمايند براي شخص آن حضرت زمينه اقامه نماز جمعه فراهم نشده بود، اما پس از آنكه تعدادي از مردم مدينه به آن حضرت گرويدند طبق دستور پيامبراكرم 6 مسلمانان مدينه به امامت مصعب بن عمير و يا اسعد بن زراره يا هر دو متناوبا نماز جمعه را اقامه مي‌نمودند،[2] و اين اولين سنگ بناي تجمع و تشكيل دولت اسلامي در مدينه بود.

پيامبراكرم 6 نيز در اولين جمعه اي كه به مدينه هجرت فرمودند در محله بني سالم همراه با صد نفر از مسلمانان نماز جمعه برگزار نمودند.[3] پس از آن حضرت نيز كساني كه زعامت امت و تدبير امور آنان را به عهده داشتند همواره نماز جمعه را اقامه مي‌كردند و مردم نيز موظف بودند بجز افرادي كه عذري داشتند در آن شركت كنند.

در نماز جمعه دو خطبه تشريع شده كه امام بايد به ايراد آن بپردازد و ضمن آن گذشته از سپاس و ستايش خداوند متعال و سلام و درود بر پيامبر و آل او(ع) و ارشاد و موعظه مردم، مسائل سياسي و اجتماعي مسلمانان را نيز بازگو كند.

در رابطه با علت تشكيل نماز جمعه و فلسفه تشريع دو خطبه آن، در خبر فضل بن شاذان از امام رضا(ع) اين گونه آمده است : "پس اگر گفته شد: چرا در نماز جمعه

---