از مجموع آيات قرآن كريم اين گونه استفاده مي‌شود كه هدف نهايي آفرينش انسان پرورش، هدايت، پيشرفت و تكامل اوست .

هدفي كه نتيجه اش به خود انسان مي‌رسد نه به خالق او; چرا كه خداوند وجودي است بي نهايت از تمام جهات، و در چنين وجودي كمبود راه ندارد تا بخواهد با آفرينش مخلوقات نياز خود را برطرف سازد.

براي پيمودن اين مسير بشر به برنامه و قانون نيازمند است تا در پرتو آن بياموزد كه چگونه زندگي كند و چگونه نيازمنديهاي خود را برآورده ساخته و آرامش و سعادت خود را تأمين نمايد.

و بي گمان اسلام كاملترين برنامه را براي هدايت انسان به ارمغان آورده، او را با خالق هستي و حقايق جهان و هدف خلقت آشنا نموده و با دستورهاي عملي و اخلاقي خود وي را در رسيدن به اين هدف ياري نموده است .

در اين نوشتار سعي ما بر آن است تا به معرفي پاره اي از قوانين عملي و وظايف ديني كه براي رشد و شكوفايي انسان در زمينه هاي فردي و اجتماعي در نظر گرفته شده بپردازيم .

اموري كه وظيفه انسانها را نسبت به اعمالشان بيان مي‌كند "احكام" نام دارد; و به طور كلي بر پنج قسم است : واجب، حرام، مستحب، مكروه و مباح .

شرايط عمومي تكاليف

هر فردي كه واجد شرايط تكليف باشد، بايستي دستورات و تكاليف لازم و قطعي شريعت اسلام را كه متوجه اوست انجام دهد. شرايط تكليف عبارتند از: