يعني : خداوند بر شما حج را براي استحكام پايه هاي دين قرار داد.[1]

پس مسلمانان در موسم حج بايد با هم تفاهم نموده و راههاي تقويت دين را بررسي نمايند.

در روايتي كه هشام بن حكم از حضرت صادق (ع) در بيان فلسفه حج نقل نموده آمده است : "خداوند در حج اجتماع مردم از شرق و غرب جهان را قرار داد تا با يكديگر آشنا شوند و از حال هم آگاه گردند".[2]

اين آشنايي عامل مؤثري براي وحدت صفوف مسلمانان بوده و وسيله اي است براي انتقال اخبار كشورهاي اسلامي از هر نقطه اي به نقطه ديگر.

به همين دليل در ايام حاكمان جباري همچون بني اميه و بني عباس كه براي جلوگيري از نشر احكام اسلامي هر گونه تماس ميان قشرهاي مسلمانان زير نظر قرار مي‌گرفت و هر گونه حركت آزادي بخش سركوب مي‌شد، فرا رسيدن ايام حج دريچه اي بود براي طرح مسائل مختلف اجتماعي و سياسي .

از سوي ديگر حج مي‌تواند به يك كنگره عظيم فرهنگي تبديل شود و انديشمندان جهان اسلام در ايام انجام آن گرد هم آيند و افكار و ابتكارات خويش را به ديگران عرضه نمايند و به بررسي اخبار رسيده از پيامبر و معصومين (ع) پرداخته و آثار اسلام و پيشوايان آن را نشر دهند.

حضرت صادق (ع) در قسمت ديگري از سخنان خويش به هشام بن حكم چنين مي‌فرمايد: "- خداوند حج را قرار داد - تا آثار و احاديث پيامبراكرم 6 شناخته شود و در اثر مرور زمان از بين نرفته و فراموش نشود; اگر هر قوم و ملتي تنها به فكر كشور و منطقه خويش باشد و تنها به مشكلات و مسائل آن بينديشد، همگي نابود شده و كشورشان ويران مي‌شود و منافع اقتصادي آنها از بين رفته و اخبار واقعي در پشت پرده قرار گرفته و بر آن آگاهي پيدا نمي كنند".[3]

---