در دلها كاشته است تا انسانها به وسيله سير و سلوك و انجام دادن كارهاي خوب آن را پرورش داده و نهال توحيد را در وجود خويش بارور كنند و سپس از ثمره و ميوه هايش بهره مند شوند. (و أنار في [الفكر] التفكر معقولها) (و روشن كرد در انديشه ها درك عقلي توحيد را.)

اين عبارت به معرفت عقلي انسانها از توحيد اشاره دارد. البته دريافت هاي عقلي هر كسي به اندازه استعداد اوست . به همان اندازه خداوند نور توحيد را در دل افراد قرار داده كه از كلمه توحيد تعقل مي‌كنند.

يكي از دعاهايي كه به پيغمبراكرم 6 نسبت مي‌دهند اين است كه آن حضرت فرموده اند: "اللهم أرني الاشياء كما هي"[1] يعني : "خدايا اشياء را همان طور كه هستند به من بنما." معناي اين جمله چيست ؟ بنده و جنابعالي براي اشياء يك موجوديت و ارزش و شخصيتي قائل هستيم، اما پيغمبراكرم 6 نظرشان به اشياء نظر "حرفي" است ; يعني همان طور كه معناي حرفي، غيرمستقل و وابسته به معناي اسمي است، پيامبراكرم 6 هم تمام اشياء را وابسته و پيوسته به حق مي‌ديدند و در پرتو حق به اشياء نظر مي‌كردند.

پس نظر اولياء خدا به اشياء، نظر ربطي و حرفي و نظر پرتوي است ; اما ما براي اشياء استقلال قائل هستيم . بنابراين هر كس يك نحو تعقلي از خدا و توحيد و موجودات دارد و لذا حضرت در اينجا مي‌فرمايد:

---