نام کتاب : خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) و ماجراي فدك نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 38
اصل خطبه را كه با متن كتاب "احتجاج" تفاوتهايي دارد آورده است .
نويسنده كتاب "بلاغات النساء" ميگويد: "به زيد بن علي بن
الحسين بن علي بن ابي طالب [1] گفتم : گمان برخي اين است كه اين
خطبه با چنين بلاغتي از آن فاطمه نيست، بلكه ساخته و پرداخته
ابوالعيناء[2] است . وي در پاسخ گفت : من بزرگان و مشايخ آل ابوطالب
را ديدم كه اين خطبه را از پدران خود روايت ميكردند و به فرزندان
خود تعليم ميدادند; و اين خطبه را پدرم براي من روايت كرده است و
او از جدم تا برسد به فاطمه (س) ; و بزرگان شيعه پيش از آن كه جد
ابوالعيناء متولد شود، اين خطبه را روايت كرده و به يكديگر درس
ميدادند."
آنگاه به ذكر خطبه پرداخته و آن را به دو صورت و با دو سند نقل
كرده است .[3]
[1] مقصود از "زيد بن علي بن الحسين" كه احمد بن ابي طاهر، با او ديدار و گفتگو داشته، زيد شهيد فرزند امام چهارم نمي تواند باشد; چرا كه زيد شهيد در سال 121 يا 122 هجري به شهادت رسيده و حال آن كه احمد بن ابي طاهر مؤلف "بلاغات النساء" در سال 204 هجري به دنيا آمده است . بنابراين قطعا در ضبط سند از سوي نويسندگان حديث سهوي دست داده است و شكل صحيح آن "زيد بن علي بن الحسين بن زيد بن علي بن الحسين بن علي بن ابي طالب (ع)" است كه فرزند نوه زيد شهيد بوده و در زمان امام هادي (ع) ميزيسته و از اصحاب آن حضرت بوده است و روايتي از او در "كافي، ج 1، ص 502» نقل شده است .
[2] محمد بن قاسم بن خلاد بصري معروف به ابوالعيناء، از شاعران و اديبان مشهور عرب است كه در سال 283 هجري از دنيا رفته و يكي از راويان خطبه حضرت زهرا(س) است .
[3] بلاغات النساء، چاپ نجف و قم، ص 12 ; و چاپ بيروت، ص 23 .
نام کتاب : خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) و ماجراي فدك نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 38