جمع آوري كني، من هم تصميم گرفتم و كلمات حضرت علي (ع) را كه مورخين نقل كرده بودند در سه قسمت جمع آوري كردم ; يك قسمت خطبه هاي حضرت يا آنهايي كه نظير خطبه بوده فرضا حضرت با كسي گفت و شنود داشته يا سؤالي از حضرت شده و يا دعا و مانند آن كه اينها را يك باب قرار دادم، و نامه هاي حضرت امير(ع) را هم يك باب، كلمات كوتاه و حكمت آميز حضرت را هم يك باب، و نام اين سه باب را "نهج البلاغة" گذاردم، يعني روش بلاغت .

فصاحت و بلاغت

"نهج" يعني روش و "بلاغت" تعريف مفصلي در علم "معاني و بيان" دارد، اما اجمالش اين است كه اگر انسان كلامي را بگويد كه فصيح و مطابق شرايط حال و زمان و مقام باشد به آن مي‌گويند كلام بليغ . كلام فصيح آن است كه زيبا و بدون عيب باشد.

ممكن است كلامي فصيح باشد اما در يك شرايط خاصي گفتنش مناسب نباشد. انساني كه مي‌خواهد سخنگو باشد صرف اين كه كلامش خوب و زيبا باشد كافي نيست، بلكه بايد به جاي خود گفته شود; اگر كلام خوب و زيبا (كه به آن كلام فصيح گويند) در جايي كه از جهت زمان و مكان و مستمع و شرايط ديگر مناسب باشد گفته شود اين كلام را كلام بليغ گويند. بليغ يعني رسا، رسايي به اين است كه كلام هم زيباست و هم بجا واقع شده است . اگر كسي بخواهد روش بلاغت را بياموزد مي‌تواند از كتاب نهج البلاغه حضرت علي (ع) بياموزد. لذا سيد رضي نام اين كتاب را نهج البلاغة گذارده، يعني روش بلاغت .

سعه وجودي حضرت علي (ع)

سيد رضي (ره) در مقدمه نهج البلاغه مي‌گويد: از چيزهايي كه خيلي مهم است و از عجايب خصوصيات حضرت است و من به همه دوستان تذكر مي‌دادم و