نام کتاب : درسهايي از نهج البلاغه نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 628
سيد رضي (ره) شيوه اش اين بوده كه قسمت هايي از يك خطبه را كه به نظر او
جنبه ادبي و فصاحت و بلاغتش ممتازتر بوده ذكر ميكرده، و از اين رو اسم كتاب را
"نهج البلاغة" گذاشته است يعني روش بلاغت، و چه خوب بود اگر مرحوم
سيد رضي تمامي آن خطبه ها را براي ما نقل ميكرد و خطبه ها را تقطيع نمي كرد;
زيرا منابع و كتابهايي كه در اختيار سيد رضي بوده در اختيار ما نيست، و بسياري از
آنها از بين رفته است .
تعريف فصاحت و بلاغت
"بلاغت" يعني سخن گفتن مطابق با مقتضاي حال و مقام، يعني مناسب با
موقعيت و درك و استعداد شنونده با رعايت فصاحت در آن كلام، "فصاحت" يعني
زيبا بودن كلمات و جملات .
چنانچه كلامي از نظر واژه ها و جمله ها خيلي زيبا و لطيف باشد اما از نظر محتوا
بي مناسبت باشد، چنين كلامي فصاحت دارد ولي بلاغت ندارد; ولي اگر از نظر
محتوا بجا و مناسب باشد ولي الفاظش آن زيبايي و تناسب لازم را نداشته باشد،
اين كلام بلاغت ندارد; زيرا كلامي داراي بلاغت است كه هم مناسب با موقعيت و
درك و استعداد شنونده باشد و هم داراي فصاحت باشد.
خصوصيات آل پيامبر
"موضع سره"
(آل پيامبر محل اسرار پيامبر هستند.)
"سر" مطلبي است كه انسان به هر كسي نمي تواند بگويد. از اينجا معلوم ميشود
پيغمبراكرم 6 علاوه بر مطالب علني كه براي همه مردم بيان ميكرده اند، مطالب
سري هم داشته كه فقط در اختيار آل خود ميگذاشته اند كه قدر مسلم در زمان پيامبر
حضرت علي (ع) بوده است .
"و لجاء أمره"
(و پناهگاه امور پيامبرند.)
مفرد مضاف در صورتي كه عهد و قرينه خلافي در كار نباشد دلالت بر جمع
نام کتاب : درسهايي از نهج البلاغه نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 628