نام کتاب : درسهايي از نهج البلاغه نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 353
بزرگترين خطبه نهج البلاغه است از مسأله استكبار شيطان شروع ميكند و سپس
ميفرمايد: شما انتظار داريد با گناهي كه سبب شد شيطان رانده درگاه خدا شود
داخل بهشت شويد؟ مستكبر جايي در بهشت ندارد. انسان بايد نسبت به حق
حالت تواضع و فروتني داشته باشد، اصل عبادت انسان همان حالت رام بودن و
منقاد بودن و كرنش او نسبت به حق تعالي است .
در روايت امام صادق (ع) است كه شيطان به خداوند گفت : من به آدم
سجده نمي كنم ولي هر كاري دستور دادي انجام ميدهم، تو را عبادتي خواهم كرد
كه هيچ ملك مقرب و پيامبر مرسلي انجام نداده باشد. خطاب شد كه من احتياج به
عبادت تو ندارم، بلكه بايد به نحوي كه من اراده ميكنم انجام دهي .[1] استكبار با
درك حضور حق تعالي سازگار نيست ; خدا در قالب داستان شيطان عظمت خطر كبر
و نقش آن را در سقوط انسان ترسيم ميكند، پيام داستان شيطان اين است كه اگر
استكبار بخواهد به صورت موجودي درآيد و نمايش داده شود آن شيطان است .
نصايح سه گانه شيطان به حضرت نوح (ع)
در حديثي است [2] كه يك وقت شيطان نزد حضرت نوح رفت و گفت : تو خدمت
بزرگي به ما كردي من در عوض ميخواهم خدمت تو را جبران كنم، نوح پيامبر
فرمود چه خدمتي به تو كردم ؟ شيطان گفت : اين كه نفرين كردي قومت غرق شوند
و آنها همه كافر از دنيا رفتند و اهل جهنم شدند، من چقدر بايد آنها را
وسوسه ميكردم تا اهل جهنم شوند و تو با يك دعا و نفرين همه آنها را به جهنم
فرستادي، البته حضرت نوح كه نمي خواست به شيطان خدمت كند، او
ميدانست كه آنها ديگر هدايت نخواهند شد. در هر صورت شيطان گفت : حالا من
[1] بحارالانوار، ج 11، ص 141
[2] بحارالانوار، ج 11، ص 293
نام کتاب : درسهايي از نهج البلاغه نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 353