نام کتاب : درسهايي از نهج البلاغه نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 337
در حقيقت آنچه روح عبادت است انقياد كامل و تسليم مطلق در برابر خداوند
است، اين روحيه موجب كمال و رشد معنوي انسان است ; و آنچه موجب سقوط و
هلاكت ابدي ميشود، پيدا شدن روحيه طغيان و تكبر در برابر حق تعالي است .
سؤال و درخواست شيطان از خدا
در بعضي از روايات آمده شيطان پس از رانده شدن از بهشت و سقوطش پيش
خدا، به خدا گفت : من خيلي تو را عبادت كردم حالا پاداش من چه ميشود؟
جواب آمد كه تو حالت تكبر و خودبيني پيدا كردي و عبادتهاي خود را تباه كردي و
اگر چيز ديگر و حاجتي غير از پاداش ميخواهي بگو، گفت : حاجت من اين است
كه تا روز قيامت زنده باشم [1] و بر اولاد آدم مسلط باشم و همچون جريان خون در
رگ و ريشه بني آدم، بر افكار و انديشه آنان احاطه داشته باشم، به نحوي كه من آنها
را ببينم ولي آنها مرا نبينند; و خدا خواسته او را اجابت نمود.
در بعضي روايات هست كه شيطان شش هزار سال خدا را عبادت كرد[2] در حالي
كه معلوم نيست اين سالها از سالهاي دنيا بود يا از سالهاي آخرت ; و سالهاي آخرت،
هر روزش هزار سال ميباشد;[3] شيطان يك چنين سابقه اي در عبادت داشت ولي با
پيدا شدن حالت تكبر و خودبيني سابقه و ارزش او از بين رفت [4]. اين است كه
حضرت ميفرمايد: "و تعزز بخلقة النار، و استهون خلق الصلصال".
والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته
[1] جريان تقاضاي زنده ماندن شيطان تا روز قيامت در سوره اعراف آيه 15، و سوره حجر آيه 37، و سوره ص آيه 80 آمده است ; همچنين در تفسير نور الثقلين، ج 2، ص 9
[2] تفسير عياشي، ج 2، ص 242
[3] سوره حج، آيه 47
[4] نهج البلاغه، خطبه 192
نام کتاب : درسهايي از نهج البلاغه نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 337