شرايط جديد، آن هم در درون دين، دنبال كنند[1] مهمترين كوشش در جهت پاسخ‌گويى به شرايط جديد و بحرانهاى نظرى و خلأ تئوريك موجود در عرصه نظام سياسى و حكومت را عالمان دينى در كنار رهبر انقلاب اسلامى ايران امام خمينى قدّس سرّه انجام دادند، طرح نظريه و حمايت همه جانبه امام قدّس سرّه در حكومت كه در چارچوب سازوكارهاى درون دينى ارائه مى‌شد از اهميت بنيادين به ويژه در شكل‌دهى يك تحول اساسى در ساختار اجتماعى و سياسى برخوردار بود كه به يك دوره بحران و چالش‌هاى مختلف معاصر انديشه دينى پاسخ داد.

نفش آيت اللّه العظمى گلپايگانى قدّس سرّه در مسائل دينى و سياسى و نيز موقعيت او به عنوان مرجع تقليد، امكان پذيرش عمومى تشكيل حكومت براساس دين و مذهب فقه جعفرى را فراهم كرد، اين پذيرش در چارچوب مركزيت انديشه‌ها و مواضع فقهى- سياسى آيت اللّه العظمى گلپايگانى قدّس سرّه كه ايجاد تحول اساسى در جامعه براساس اسلام بود، تأثير اساسى يافت، هرچند در اين فصل درصدد تبيين مواضع ايشان نيستيم، اما روشن است كه فهم اوضاع و احوال زندگى علمى- مذهبى ايشان مستلزم فهم اوضاع و احوال سياسى و

[1]- جلال درخشه، تبارشناسى نظريه حكومت در انديشه امام خمينى قدّس سرّه، فصلنامه علوم سياسى، مؤسسه آموزش عالى باقر العلوم عليه السّلام، سال چهارم، شماره 13، تابستان، 1380، ص 206.