فقه از ديدگاه انديشمندان اسلامى‌

فقها در طول تاريخ فقه و سير تطور آن، معانى متعددى براى اين واژه بيان كرده‌اند. در تعريف فقه، لغتا و اصطلاحا از انديشمندان اسلامى چندين تعريف ارائه گرديده كه به بعضى از آنها اشاره مى‌شود.

1- ابو جعفر محمد بن حسن طوسى (شيخ طوسى)

شيخ در كتاب عدة الاصول فقه را چنين تعريف كرده است:

«الفقه لغتا الفهم، اى العلم المفضى الى العمل بمقتضاه، و التفقه و التفهم اى أخذ الفقه من الفقيه‌[1] و من قوله تعالى: و لو لا نفر من كلّ فرقه منهم طآئفة لينفقّهوا في الدين و لينذروا قومهم اذا رجعوآ اليهم لعلّم يحذرون‌[2] و الفقه اصطلاحا مسائل تحمل فيها الأحكام الشرعية العملية على غير التصديق‌[3] ...»

«فقه در لغت به معناى فهميدن است، يعنى علمى كه انسان را به مقتضى همان علم به عمل وا مى‌دارد در اصطلاح، مسائلى است كه محمول در آن احكام شرعى عملى است كه مطابق با واقع در آنها ضرورى نيست»

[1]- محمد بن حسن طوسى، عدة الاصول، قم: آل البيت، 1403 ق، ص 21.

[2] سوره توبه، آيه 122.

[3]- همان، صص 17- 16.