فصل سى و هفتم‌

و پس از آن آنان را دلالت و راهنمائى نمايد بمعرفت نبوت و امامت و همان راهيكه نبى اكرم و ائمه اطهار صلوات اللَّه عليهم و كسانى كه از ايشان متابعت نموده‌اند پيموده‌اند سلوك نمايند، و براى كسانى كه در مقام تحصيل سعادت و سلامتى دنيا و آخرتند همين قدر كافى است، و محتاج بتفصيل ورد و ايراد نيستند.

و اما حفظ الفاظ و اصطلاحات متكلمين، و مراعات طريقه مجادلين، همانا وظيفه كسانى است كه از واجبات عينيه مضيقه فارغ شده باشند، و بخواهند خالصا لوجه اللَّه جل جلاله در مقام رد مبطلين و اهل ضلال برآيند، و از كسانى كه ميان بندگان و معرفت خداوند جل جلاله حايل و مانع گردند جلوگيرى نمايند، و مرام آنان را باطل نمايند.

و بر حاملان اين علم طويل و عريض و عميق لازم است كه طريق حق و صواب را از دست نداده، و راه توفيق و حقيقت را ملازمت نمايند، و در مقام مناظره و بحث با مخالفين مثل رفيقى شفيق و مهربان رفتار نمايند، تا از خطرها سالم بمانند، و گر نه از هلاك‌شدگان خواهند بود.

فصل سى و هشتم‌

و اى فرزندم محمد كه خدايت آنچه را كه موجب زيادى قرب تو بحضرتش شود بتو بنماياند و در ظل لواى ولايت خود قرارت دهد ولايتى كه ترا از آنچه سبب دورى تو از اقبال و افضال او است باز دارد، بدان كه آنچه از تعريف خداوند جل جلاله براى بعضى از بندگان، و تشريف دادن آنان بزيادى ارشاد و هدايت تكرار نموده و مينمايم، مقصود آن نيست كه وجوب نظر و استدلال را از بندگان در آنچه واجب است نظر كردن در آن از تكاليف انكار نمايم، و قبلا هم اشاره نموده‌ام، بلكه نظر و استدلال در آنچه درك نشود مگر بنظر و استدلال البته واجب و لازم است.

پس گويم: كه اگر فرض كنيم كه خداوند بنده از بندگان خود را بطورى قرار ندهد كه بفطرة اوليه خود از اثر پى بمؤثر برد، و بعد از بلوغ او ابتدا بفضل و رحمت نه نموده و او را بمعرفت خود و معرفت آنچه بر او واجب است از معارف و عقايد، تنبيه و