مقدمه [مترجم‌]:

بسم اللّه الرحمن الرحيم‌ كتابى كه خوانندگان گرامى در پيش رو دارند ترجمه جلد دوم «ارشاد القلوب ديلمى» است كه در شرح زندگى پر بار حضرت امير المؤمنين على بن ابى طالب 7 است.

تأليفات گرانسنگ مرحوم ديلمى، اين مرد علم و تقوا و بصيرت بر اهل دانش پوشيده نيست و نام آنها كم و بيش به گوش همگان رسيده است. اين مرد، يكى از أجلّه اكابر و از دانشمندان و مؤلفان بنام جهان تشيع به شمار مى‌رود و در كتب تراجم و رجال تا حدّى شرح حال وى آمده است. (شرح حال مؤلّف محترم در جلد اوّل همين كتاب آمده است)

چون محدّثان بسيارى از اين عالم جليل روايت نقل كرده‌اند ما نيازى به تحقيق و معرّفى اسناد احاديث منقوله وى نديديم، چرا كه خود استاد اين فنّ بوده و فقط به ذكر مصادر آيات اكتفا نموديم.

بخشى از اين مطالب گرانبها پاسخ به پرسشهاى دانشمندان يهودى و مسيحى مى‌باشد كه براى تحقيق در باره دين نوظهور اسلام در آن روزگار به مدينه مى‌رفته‌اند و در پاره‌اى موارد پاسخها در خور فهم شنونده و مناسب با اوضاع و احوال فرهنگى آن زمان است. مرجع ما در اين ترجمه چاپهاى مختلفى بوده كه در اختيار داشتيم، ولى همه آنها كم و بيش مغلوط بود و حتى الامكان بهترين نسخه را مرجع كار خود قرار دادم.

تذكّر اين نكته ضرورى به نظر مى رسد كه: در تعابير اهل بيت وارد است كه:

«أحاديثنا صعب مستصعب»

هضم و درك و تحليل روايات ما بسيار سخت و دشوار است.

بنابر اين اگر به مواردى بر مى خوريم كه به ظاهر با عقل ما سازش ندارد نبايد خداى ناكرده خامى نموده بى درنگ به نقض و انكار آن بپردازيم بلكه بايد در مقابل آنها سكوت پيشه كرد و تأويلات را به اهلش وا گذاريم.

در اينجا دست به دعا بر مى‌داريم و از خداوند بزرگ توفيق بهره گيرى همگان را از آستان پربار امير المؤمنين على 7 مسئلت مى‌نماييم.

قم- حوزه علميه پاييز 1375 سلگى نهاوندى‌