شده، آن دنيايى است كه در جهت آخرت قرار نگرفته، وسيله رسيدن به آن نيست، يعنى زوايدى كه هيچ‌چيز بسته به آن نمى‌باشد، [و جز آنكه انسان را از توجه به خدا بازدارد و سرگرم خود سازد ثمرى ندارد.]

صورت اول از دنيا همانگونه كه براى رسيدن به آخرت ضرورت دارد، اشتغال به آن به اذن خداوند موجب هوشمندى و تقويت فهم و بصيرت مى‌گردد؛ و معناى اينكه در روايات مربوط به تجارت آمده است:

معامله و تجارت نيمى از عقل مى‌باشد،

همين است. و نيز روايت شده است:

عبادت ده جزء دارد، نه جز آن در تجارت و يك قسمت آن در همه طاعات نهفته است.

[روايتى مهم درباره فوايد كارهاى اجتماعى‌]

تجارت رسول گرامى به سوى شام، پيش از آنكه به رسالت مبعوث شود و همچنين [تجارتها و معامله‌هاى‌] ساير پيامبران و فرستادگان حق، مؤيد همين معناست و لذا اين انسان [كه همّ خويش را مصروف عبادتهاى خاص و مصطلح نموده است و در گوشه‌اى خزيده و تن به عزلت داده است‌] فاقد همه كمالات بوده و به همه آنها نيازمند است؛ و هركدام از آنها در امر خاصى نافع است و مجموعه آنها عقل و انديشه را تقويت مى‌نمايد و موجب زيادت هوشمندى و بصيرت مى‌گردد. حكمت الهى اقتضا كرده كه اين كمالات در عالم پراكنده باشد و