responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : روضة الأنوار عباسى (در اخلاق و شيوه كشوردارى) نویسنده : محقق سبزوارى    جلد : 1  صفحه : 592

دارد، چه هرگاه اين ملكه راسخه او شود، پنهان داشتن اسرار بر او دشوار نباشد و چون آن حال بر پادشاه معلوم گردد او را به افشاى اسرار متّهم ندارد. چه بنابر اتّصال و ارتباط اجزاى عالم به يكديگر و صحّت استدلال از بعضى بر بعضى اسرار پنهانى از معرفت امور ظاهرى بسيار هويدا شده و منتشر گرديده و به سبب آن ملوك و حكّام را نسبت به كسانى كه محلّ اعتماد آن نيز بوده‌اند گمانهاى بد حاصل شده.

و ببايد دانست كه پادشاهان را همّتهاست كه بدان منفردند، چنانكه از همه خلق خدمت و عبوديّت طلبند و خود را در همه كار مصيب شمرند؛ بايد كه در اقامت مراسم بندگى تقصير ننمايد و در هيچ كارى جرمى و تقصيرى به پادشاه حواله ننمايد، هرچند در كمال تقرّب باشد و ملك با او كمال انبساط نمايد. و اگر چيزى از پادشاه بيند كه به اعتقاد او بد باشد، باز نگويد و اگر به نادر بر سبيل سهو گفته باشد و به پادشاه رسيده باشد، به آن اعتراف نكند كه تفاوت ميان اخبار و اقرار بسيار است. و اگر امرى داير شود ميانه آنكه گناه را به خود بايد گرفت يا به پادشاه حوالت كرد، گناه را به طرف خود اندازد و ساحت جانب پادشاه را از اسناد غبار نقص و تقصير منزّه دارد و اهتمام در اظهار برائت ساحت ملك از آن امر بنمايد. آنگاه، به لطايف تدبير سببى انديشد كه رفع گناه از خود نيز بنمايد و عذر خود در آن امر واضح سازد.

و در همه كارها آنچه نزد مخدوم و ولى‌نعمت محبوب است و او را خوش مى‌آيد، اختيار نمايد؛ و از آنچه مكروه و ناخوش طبع اوست، احتراز لازم داند، هرچند آن اختيار و احتراز بر مكروه و ناخوشى طبع او مشتمل بود، و در نفس خود محقّق و مقرّر دارد كه در اقامت مراسم بندگى هيچ‌چيز با بهره‌تر از ترك بهره و حظّ نفس خود نيست.

پس، در هر امر كه ميانه او و مخدوم واقع شود و خود را در آن حظّى بيند، ترك آن نمايد و حظّ مخدوم را مستخلص سازد تا ثمره و فايده آن بالاخره هم به او عايد گردد. و در طلب منافع از ملوك و رؤسا به لطف عظيم استعمال بايد نمود و راه طلب و سؤال، چه جاى مبالغه و الحاح، نبايد گشود و شره و طمع را مجال نبايد داد و قناعت و كوتاه‌دستى را عادت و شعار خود بايد ساخت.

و فى الحقيقه دنيا به كسى روى كند كه از او روگرداند، و از كسى گريزد كه بر او

نام کتاب : روضة الأنوار عباسى (در اخلاق و شيوه كشوردارى) نویسنده : محقق سبزوارى    جلد : 1  صفحه : 592
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست