responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : شرح گلستان نویسنده : خزائلى، محمد    جلد : 1  صفحه : 611

______________________________
(36)- خرسك: مصغر خرس است و در اينجا نوعى بازى است به اين ترتيب كه خطى بكشند و شخصى در ميان خط بايستد و ديگران آيند و او را زنند و او پاى خود را بجانب ايشان افشاند بهركدام كه پاى او بخورد او را بدرون خط بجاى خود آورد و اين بازى را عربان، حجوره گويند. نظير آن بازيى است كه فعلا كودكان بنام گرگم‌بهوا دارند. اما بازى اخير اثرى از گرگ‌بازى است كه در زمان صفويه معمول بوده و در ميدان بزرگ شهر اصفهان نمايش داده ميشده است.

گرگم‌بهوا: يعنى به هواى گرگ و به تقليد گرگ هستم.

(37)- ابليس: نام شيطان است و همچنين هرشريرى را ابليس ناميده‌اند. جمع آن ابالسه است. ريشه آن لفظ يونانى ديابولوس بمعنى مفترى است و ديابل در فرانسه و دويل در انگليسى از اين ريشه است (رجوع شود به اعلام قرآن مقاله ابليس).

(38)-

پادشاهى پسر به مكتب داد ...

مثنوى با وزن شماره 1.

(39)- مكتب: چنانكه گفته شد محل درس كودكان است، اما محل درس حكماى قرون وسطى كه نخست در صومعه‌ها تشكيل ميشده بنام‌elocE خوانده شده و فلسفه آن دوران را اسكولاستيك ناميده‌اند. بتدريج‌elocE بر مجموعه شاگردان و پيروان يك حكيم اطلاق گرديده و متأخرين،elocE را مكتب، ترجمه كرده‌اند و ميگويند مكتب سقراط و مكتب افلاطون. لكن در كتب پيشين فلسفه، بجاى مكتب، نحله بكسر نون بكار ميبرده‌اند و جمع نحله، نحل بر وزن ملل است.

حكايت «5» پارسازاده‌اى را نعمت بيكران از تركه عمان بدست افتاد ...

(40)- تركه: بكسر راء و تركة بكسر تاء و سكون راء بمعنى ترك‌شده ميباشد و آنچه از ميت بجا ميماند، تركه ماترك ناميده ميشود كه مركب، است از «ما» موصول و «ترك» فعل ماضى. در زبان معمول، تركه با دو فتحه تلفظ ميشود.

(41)- عمان: عموها. عمان جمع عم و الف و نون آن علامت جمع فارسى است، جمع عربى «عم» ميشود «اعمام».

(42)- فسق و فجور: هردو اسم عربى است بمعنى تبه‌كارى.

(43)- مبذرى: اسم فاعل از تبذير بمعنى اسراف، بعلاوه ياء مصدرى فارسى.

(44)- مسكر: مست‌كننده. اسم فاعل از اسكار.

منكرى كه نكرد و مسكرى كه نخورد: با هم سجع و موازنه دارد.

(45)-

چو دخلت نيست خرج آهسته‌تر كن ....

نام کتاب : شرح گلستان نویسنده : خزائلى، محمد    جلد : 1  صفحه : 611
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست