responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : شرح گلستان نویسنده : خزائلى، محمد    جلد : 1  صفحه : 354

يكى آلوده كس باشد كه شهرى را بيالايد

چو از گاوان يكى باشد كه گاوان را كند ريخن‌

(ريخن: بسيار سرگين‌ريز، اسهالى).

______________________________ (61)- علفخوار: محل علف خوردن. ضبط مشهور، علفزار است.

(62)- وحيد: تنها، يگانه.

(63)- مستفيد: اسم فاعل از استفاده بمعنى بهرمند.

وحيد با مستفيد، هم‌سجع است.

(64)-

بيك ناتراشيده در مجلسى ...

مثنوى بر وزن شماره 3

(65)- ناتراشيده: سخن ناپخته و نابهنجار و بى‌تناسب و زشت.

(66)- بركه: لفظ عربى، بكسر اول جمع آن برك، بمعنى حوض است.

(67)- گلاب: مركب است از گل و آب كه در عربى «ماء الورد» ناميده ميشود زيرا آنرا از گل سرخ ميگيرند. معرب آن جلاب: با تشديد لام است: در اين بيت، گلاب از آنجهت انتخاب شده كه هم خوشبو است و هم معرب آن «جلاب» با منجلاب لفظا مجانس ميشود و از جانب ديگر، گلاب، آب مضاف است و آب مضاف، مقدارش هرچند باشد با ملاقات نجس، نجس ميشود ولى آب مطلق اگر از حد كر بگذرد يا جارى باشد تا رنگ و بوى و مزه‌اش تغيير نكند، نجس نميشود. در شرع اسلام، سگ و خوك برّى از جمله اعيان نجسه‌اند.

(68)- سگ: ريشه پهلوى سگ، اسپاك، بمعنى دلير است و مادر كورش، «اسپاكو» نسام داشته است.

(69)- منجلاب: گودالى است كه در آن آب كثيف جمع شود و خود آب گنديده را نيز گويند.

كند منجلاب: مسند است براى «سگى». در بعضى نسخه‌ها «شود منجلاب» ضبط شده و در آنصورت، مسند است براى «بركه گلاب».

حكايت «6» زاهدى مهمان پادشاهى بود ...

(70)- ارادت: مراد از ارادت در اينجا قصد قربت به خدا است.

(71)- تا ظن صلاحيت در حق او زيادت كنند: يعنى تا مردم بر اعتقاد خود نسبت به شايستگى او بيفزايند. صلاحيت مصدر است مانند كراهيت.

(72)-

ترسم نرسى به كعبه اى اعرابى ...

فرد بر وزن شماره 5.

نام کتاب : شرح گلستان نویسنده : خزائلى، محمد    جلد : 1  صفحه : 354
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست