responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : شرح گلستان نویسنده : خزائلى، محمد    جلد : 1  صفحه : 289

______________________________ (628)- ايادى: جمع الجمع است. ايادى جمع ايدى و ايدى جمع يد است. معنى حقيقى يد، دست است و مجازا در معنى احسان و بخشش بكار ميرود و در اينجا همين معنى اراده شده.

(629)-

گر گزندت رسد ز خلق مرنج ...

مثنوى بر وزن شماره 1.

بيت اخير اشاره است به آيه 17 از سوره انفال: «وَ ما رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَ لكِنَّ اللَّهَ رَمى‌»

ترجمه: هنگاميكه تير مى‌اندازى، عمل تيراندازى از تو نيست بلكه خدا است كه بجانب آنان تير انداخته است و آنانرا مغلوب ساخته. اين آيه يكى از مدارك و دلايل اصحاب جبر است.

حكايت «25» يكى از ملوك عرب متعلقان ديوان را فرمود ...

(630)- مرسوم: اسم مفعول به معنى رسم شده و تعيين شده و مجازا به معنى مقررى است.

(631)- مترصد: اسم فاعل از باب تفعل بمعنى انتظار كشنده و آماده. رصد، بمعنى كمين كردن است و رصد ستارگان عبارت است از تعيين موقع و وضع مدار و حركت اختران.

(632)- لهو: به معنى سرگرمى و اشتغال بيهوده و پرداختن به هوسها يا شادمانى‌ها است.

ملاهى، جمع ملهى بكسر ميم بمعنى وسايل سرگرمى است و مخصوصا بر آلات موسيقى اطلاق ميشود. ملاهى ممكن است جمع ملهى بفتح ميم، مصدر ميمى لهو هم باشد.

(633)- لعب: با كسر عين بمعنى بازى و بازيچه است و ملاعب، بيشتر در مورد آلات قمار بكار ميرود. لهو و لعب مأخوذ از آيه 32 از سوره انعام است:

وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلَّا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ

(634)- متهاون: سستى‌كننده، سستكار. اسم فاعل است از باب تفاعل.

(635)-

دو بامداد گر آيد كسى بخدمت شاه ...

قطعه بر وزن شماره 12 با قافيه مردف.

(636)-

اميد هست پرستندگان مخلص را

: مراد اين است: اين اميد براى ما باقى است كه عبادت‌كنندگان اخلاص پيشه از درگاه الهى نااميد بازنگردند.

(637)-

مهترى در قبول فرمان است ...

مثنوى بر وزن شماره 1

(638)- حرمان: مصدر است به معنى نااميدى و محروم بودن.

(639)- سيما: در لغت بمعنى علامت مشخصه و هيئت و وضع ظاهرى است و در زبان فارسى مجازا در معنى روى بكار رفته است زيرا اشخاص را بيشتر از علائم چهره ميشناسند.

نام کتاب : شرح گلستان نویسنده : خزائلى، محمد    جلد : 1  صفحه : 289
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست