حكايت (3) [زبان دانى آمد به صاحبدلى ....]

[1] زبان‌دان: فصيح- سخن‌دان، انتخاب لفظ زبان‌دان از جهت تناسب با صاحبدل است.

[2] دانگ: يك ششم درهم( درم) درم هم واحد پول بوده و هم يكى از واحدهاى وزن به شمار ميآمده است. مراد چنين است: منتى كه اين سفله بر من بابت يك ششم درهم مى‌گذارد، به اندازه ده من بار بر دلم سنگينى مى‌كند.

[3] - خاطر پريش: پريشان‌كننده خاطر( صفت فاعلى مركب مرخم).

[4] چون در خانه ريش: مانند در خانه كه از كثرت دق الباب و بازكردن و بستن زخمى شود.

[5] خدايش:« ش» در« خدايش» ضمير متصل مفعولى است.

[6] باب لا ينصرف: لا ينصرف يا ممنوع الصرف يا غير منصرف، در اصطلاح ادب عربى اسمى است كه جر و تنوين نميگيرد، اما مراد شيخ اجل در اينجا بيان انصراف‌ناپذيرى وامخواه است. گويى وام‌خواهنده، چون پيوسته در باب لا ينصرف از ابواب نحو اشتغال درسى داشته، عدم انصراف، طبيعت او شده است. جلال الممالك ايرج ميرزا، اين مضمون را بسيار لطيف بكار برده و درباره احمد شاه قاجار گفته است:

[7] قلتبان: اين كلمه دو معنى دارد: يكى سنگ استوانه‌يى شكل كه با آن سطح-